اورامان تخت!
اورامان تخت(هورامان تخت):
واژه اورامان یا هورامان از دو بخش اهورا و مان به معنی خانه، جایگاه و سرزمین تشکیل شده است.
اورامان تخت یکی از روستاهای پلکانی ایران است و نمونه ای از ماسوله گیلان به شمار می رود.
سکونتگاهی با بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت است و خانه هایی سالم از ۹۰۰ سال پیش تاکنون دارد.
طبیعتی بی نظیر دارد و چشم اندازهایش هر چشمی را به خود خیره می‌کند.
اورامان تخت کجاست؟!
اورامان روستایی در بخش اورامان شهرستان سروآباد در استان کردستان است که از غرب به عراق، از شمال به کردستان و از جنوب به جوانرود محدود می شود و جاده‌ای به طول ۷۵ کیلومتر آن را به مریوان وصل می کند. این منطقه بخشی است که بین ایران و عراق مشترک است.
وجه تسمیه روستای اورامان:
درباره وجه تسمیه اورامان نظریه‌های زیادی وجود دارد که هر یک زیبا و درخور این روستا هستند. برخی معتقدند که اورامان ترکیبی از دو کلمه “اهورا” و “مان” است که به سرزمین اهورامزدا اشاره می‌کند. برخی دیگر نیز معتقدند نام روستا متشکل از دو کلمه “هور” و “مان” ساخته شده و معنای سرزمین خورشید می‌دهد.
این نام می‌تواند مهر تایید دیگری بر مذهب زرتشت ساکنین این منطقه در گذشته باشد؛ چرا که آتشکده و پرستشگاه‌های زیادی نیز در این منطقه وجود دارند. برخی از مردم محلی نیز معتقند که در هزاره سوم پیش از میلاد مردم قبیله هورامان در این منطقه زندگی می‌کردند و وجه تسمیه روستا به نام قبیله آنها بازمی‌گردد.
معماری روستای اورامان:
اورامان تخت بر خلاف نامش اصلاً تخت و صاف نیست. بلکه در ناحیه بسیار ناهموار کوهستانی واقع شده است.
معماری اورامانات متکی بر ساخت و ساز با استفاده از سنگ و بصورت خشکه چین است. به این معنا که ملاتی در آنها به کار نرفته است. و خانه‌ها در روستاهای منطقه با توجه به شیب تند دامنه‌های صخره‌ای به صورت پلکانی ساخته شده است.
پنجره های آبی، سقف‌های چوبی و گل و گلدان‌ها از زیبایی‌های خانه‌های اورامان تخت هستند. برخی خانه‌ها در این دیار قدمتی بیش از ۹۰۰ سال دارند و آسیب زیادی ندیده اند.
خانه‌ها در اکثر موارد در دو طبقه ساخته شده و براساس معیشت فضاهای خانه‌ها با یکدیگر متفاوت است. و خانه‌های افراد باغ دار، کشاورز، دامدار کما بیش با هم متفاوت است. در بسیاری از موارد طبقه همکف به محل نگهداری گله و انبار اختصاص دارد. فضای اصلی مسکونی در طبقه بالاتر واقع است و از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود.
تاریخچه روستای اورامان:
با رفتن به اورامان، پا به منطقه‌ای می‌گذارید که قدمتش به‌اندازه قدمت تاریخ است. آنچه باستان‌شناسان در این منطقه پیدا کرده‌اند، باورکردنی نیست. در سال ۱۳۰۵ بود که در غاری در دره تنگیور پالنگان، نوشته‌ای کشف شد که تا کنون، کهن‌ترین سند یافت شده از این منطقه است.
این نوشته، متنی به خط یونانی بر پوست آهو است که بعدها به بنجاق اورامان مشهور شد. این نوشته نشان می‌دهد که منطقه پالنگان، عمر و قدمت بیشتری از اورامان دارد. در واقع می‌توان گفت که ریشه و اصل‌ونسب تمام مردمی که حالا در این منطقه و مناطق اطراف ساکن هستند، به منطقه پالنگان برمی‌گردد.
در اطراف روستای هجیج، آثار و و شواهدی پیدا شده‌اند که نشان می‌دهند تاریخ زندگی در این محله به دوران پارینه سنگی برمی‌گردد. یعنی چیزی حدود ۱۲ تا ۴۰ هزار سال پیش. در اطراف روستای روآر نیز مواردی پیدا شده‌اند که از حضور انسان در عصر آهن در این منطقه حکایت می‌کنند.
سوغات و غذاهای محلی:
قوم کرد شهرت زیادی در هنرهای سنتی و صنایع دستی دارد که به نظر می‌رسد خرید این لوازم دست‌ساز و زیبا بهترین سوغات برای عزیزان است. برخی از سوغاتی‌های اورامان عبارتند از:
- سجاده
- گیوه
- شال با کرک بز
- ظروف شفالی
- پارچه‌ها و لباس‌های منجوق دوزی شده
- ظروف فلزی
- لباس محلی شامل کلاش، چوخه، شال کلکه و دستار
از بهترین غذاهای محلی روستا که حتما باید یک بار آن را امتحان کنید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نان ساجی؛ این نان محلی با آرد گندم بر روی صفحه‌های فلزی به نام ساج تهیه می‌شود.
- انواع آش‌های محلی مانند آش رشته، آش دوغ؛ آش کشک و…
- کلوچه محلی
- کلانه؛ نوعی نان محلی بسیار نازک که در خمیر آن سبزیجات خرد شده کوهی آن منطقه نیز ریخته می‌شود.
_____
گردآوری: مرسده رنجبر
اگر به بخش گردشگری علاقه مندید، از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید:
