آیا او منظوری دارد که لایک نکرده؟
ما در زندگی واقعی برای انتقال پیام‌ها و مقصودمان به دیگران از سازوکارهای مختلفی استفاده می کنیم. که ارتباط کلامی (مانند حرف زدن) و ارتباط غیر کلامی (مانند زبان بدن) از جمله آن‌هاست.
هر کدام از این نوع ارتباط‌ها ابزارها و ویژگی‌های خاص خود را دارند و در زمینه های اجتماعی مختلف به شکل‌های مختلفی به کار گرفته می‌شوند.
مثلاً در دنیای واقعی اگر با کسی رودربایستی داریم ولی می‌خواهیم به او این منظور را منتقل کنیم که «من دیگر حوصلهٔ شنیدن حرف هایت را ندارم». از زبان بدن استفاده می‌کنیم. و ممکن است به عمد خمیازه بکشیم یا به صفحه گوشی مان خیره شویم تا او متوجه منظور ما بشود.
با ظهور و گسترش شبکه های اجتماعی، هم ارتباط کلامی و هم ارتباط غیر کلامی باید به زبان شبکه‌های اجتماعی ترجمه می‌شدند.
یعنی ارتباط بین فردی در دنیای واقعی باید به واسطهٔ ابزارها و لوازم موجود در شبکه های اجتماعی انجام می‌شد و افراد منظورشان را با توجه به علامت‌ها و نشانه های موجود در این شبکه ها منتقل می‌کردند.
شاید یکی از دلایل رشد ایموجی ها و استیکرهای مختلف نیاز افراد برای انتقال منظورشان بدونِ یا در کنارِ کلمات است. برای مثال، وقتى كلمهٔ «استيکرفحش» را در نوار جست و جوی گوگل تایپ می کنیم. پیشنهادهای گوگل به این شرح است: استیکر فحش ناموسی، استیکر فحش خنده دار، استیکر فحش ترکی، استیکر حرف زشت، استیکر فحش عمه، استیکر فحش دار. فحش عمه جای بسی تأمل دارد. بگذریم.
زبان جاری در شبکه های اجتماعی به تدریج و آرام آرام در حال شکل گیری است. روزانه هزاران استیکر، ایموجی و نشانهٔ بین المللی، حتی به زبان‌ها و گویش های محلی، و با تصاویر شخصیت‌های مختلف، وارد بازار می‌شوند. و هر کاربر برای انتقال منظور خود از آنها استفاده می‌کند.امکان سوء تفاهم، اختلاف نظر و برداشت‌های ناصحیح از پیام‌ها نیز بسیار وجود دارد. علاوه بر این‌ها، به تدریج «زبان مجازی بدن» نیز در شبکه های اجتماعی شکل گرفته که صرفاً مبتنی بر علامت‌ها و نشانه های ملموس و موجود همچون استیکرها نیست.
برای مثال، لایک کردن یک عکس ممکن است معنای مشخصی داشته باشد. این که من عکس را پسندیدم. ولی آیا لایک نکردن عکس هم معنای مشخصی دارد؟ آیا ما نام افرادی را که لایک نمی‌کنند به حافظه مان می سپاریم و مقابله به مثل می‌کنیم؟ سین (دیده) شدن پیام ما از سوی گیرنده معنای مشخصی دارد یعنی او پیام ما را دیده است.
ولی آیا پاسخ ندادن فوری او به پیام هم معنای مشخصی دارد و فوراً باید دربارهٔ این رفتار قضاوت کرد؟
ما با یکی از اعضای فامیل یا دوستان رفت و آمد نداریم. یک عضو دیگر فامیل یا دوستان مدام عکس‌هایی از مهمانی‌هایی در اینستاگرام منتشر می‌کند که او حضور دارد و با لبخند به دوربین نگاه می‌کند.
آیا این فامیل با انتشار این عکس‌ها می‌خواهد به ما چیزی بگوید و منظوری دارد؟
فضای مجازی ارتباط کلامی و ارتباط غیر کلامی خاص خود را دارد. هنوز این فضا عرصهٔ آزمایش و خطاست و شکل گیری توافقی همگانی در خصوص زبان و معانی نشانه های آن نیازمند سپری شدن زمان است. به همین سبب، صراحت و رک گویی، پرسش و بیان منظور، پرهیز از تفاسیر شتاب زده از پیام و در نهایت مدارای اجتماعی از جمله مواردی اند که شاید به کاهش تضادها کمک کنند.
______
منبع: کتاب از لذت آنی تا ملال فوری
نویسنده: فردین علیخواه
____________
اگر به بخش فرهنگ و هنر علاقه مندید، از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید:
