۱۲ دی ، روز رشت!
شهر رشت، شهر باران:
شهر رشت، تلفیقی از دریا و جنگل با تاریخ و تمدن ایران زمین است. شهری که زادگاه بزرگانی همچون میرزا کوچک خان جنگلی بوده و مقصد میلیون‌ها گردشگری است که به جز این شهر به جای دیگر سفر نمی‌کنند!
رشت، به عنوان مرکز استان همیشه سبز گیلان، در نزدیکی دریای خزر قرار دارد و جنگل‌های انبوه آن هوش از سرتان می‌برند.
شهری که بازار تاریخی آن شور و شعف را مهمان دلِ گردشگران می‌کند و مردمانی که با وجود دغدغه‌های فراوان دست از شادی و پایکوبی و مهمان‌نوازی بر نمی‌دارند!
رشت، همان جایی است که در هر موقع از سال ابرها بالای سرش حضور دارند و شالیزارها را مملو از باران می‌کنند.
آوازه این شهر تا آن سوی آب‌ها هم رفته و سازمان یونسکو رشت را به عنوان خلاق‌ترین شهر از نظر غذاها و مزه‌ها معرفی کرده است.
رشت کجاست؟
رشت را بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر شمالی ایران می‌دانند. این شهر از شمال به دریای خزر و بندر انزلی می‌رسد. و از جنوب به رودبار و سنگر محدود میشود. و از غرب به فومن و صومعه‌سرا و از شرق با آستانه اشرفیه و کوچصفهان همسایه است. از تهران تا رشت حدود ۳۲۰ کیلومتر مسافت را باید طی کنید، تا ۴ ساعت بعد به این شهر خوش آب و هوای شمالی برسید.
تاریخچه شهر رشت:
نقش رشت در تاریخ پرفراز و نشیب ایران، پررنگ و مشهود است. این شهر به علت موقعیت جغرافیایی خاصش، منطقه‌ای مهم در اقتصاد، سیاست و تجارت کشور محسوب میشود. رشت از دوران صفویه مرکز گیلان بوده و در عصر قاجاری نیز در تحولات دوره مشروطیت، نقش موثری داشته است.
جالب است بدانید که در سندهای تاریخی قرن چهارم، از رشت به‌عنوان ناحیه‌ای بزرگ یاد کرده‌اند. از نام‌های پیشین رشت می‌توان به دارلمرز، دارالامان، رشت بازار و وارنا اشاره کرد. جایی که مردمان آن در دوره‌های مختلف چشم‌در‌چشم دشمن ایستادند. نمونه آن میرزاکوچک‌خان جنگلی است که برای سر دادن شعار آزادی در مقابل روس‌ها و انگلیسی‌ها، جانش را هدیه کرد.
روز رشت:
۱۲ دی ماه را روز رشت نامیده‌اند. این روز به دلیل پاسداشت و ارج نهادن به شهر تاریخی رشت انتخاب شده است. در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی کارگروه تخصصی روز رشت تشکیل شد و نشست‌ها و هم‌اندیشی‌های مختلفی با متخصصین مختلف برگزار نمود و پس از بررسی‌های لازم، دریافت نظرات شهروندان و بررسی تقویم و مناسبت‌های تقویم ایران، نهایتاً ۱۲ دی ماه را به عنوان روز ملی رشت انتخاب کردند.
روز رشت چه روزیست و چرا ۱۲ دی ماه برایش انتخاب شد؟
از آنجایی که ۱۲ دی ماه ۴۵۷ سال پیش، روزیست که رشت از سوی شاه تهماسب صفوی به عنوان مرکز سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی گیلان برگزیده شد، این روز انتخاب گردید تا بر قدمت و اهمیت تاریخی شهر رشت صحه گذاشته شود. هرساله به بهانه روز نکوداشت رشت مردم شهر و بسیاری از گردشگران گرد هم می‌آیند تا این روز را جشن می‌گیرند. هرساله برنامه‌های متعدد فرهنگی هنری در دستور کار ارگان‌ها و سازمان‌های مربوطه قرار می‌گیرد تا جشن روز رشت به بهترین نحو برگزار گردد و مردم و شهروندان مشارکت بیشتری در این روز داشته باشند.
شهر رشت به دلیل داشتن فرهنگ غذایی غنی و تنوع مواد غذایی‌اش، از سال ۱۳۹۴ از طرف سازمان آموزشی علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان تنها شهر خلاق خوراک شناسی ایران انتخاب شد و در فهرست شهرهای خلاق دنیا جای گرفت. وجود ۲۲۰ نوع خوراک محلی، تنوع فراورده‌های غذایی خاص رشت و فرایند سالم تولید غذا از مزرعه تا سفره غذایی مردم را می‌توان از عمده دلایل ثبت رشت به عنوان شهر خلاق غذا دانست.
اولین ها در رشت:
- افتتاح اولین شعبه بانکی ایران پس از تاسیس اولین بانک ایران (بانک سپه در تهران) در سال ۱۳۰۴
- تاسیس اولین کتابخانه ملی در سال ۱۳۰۶ در میدان شهرداری شهر رشت
- شروع به کار اولین نمایش تئاتر به صورت کلاسیک و در سالن سربسته
- ورود و شروع به کار اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در رشت
- اولین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت ساخته شد و بقایای آن نیز هنوز وجود دارد.
- احداث اولین داروخانه و خانه سالمندان و معلولین در رشت توسط یک ارمنی نیکوکار ایرانی به نام آرسن میناسیان
گویش مردم رشت:
گویش گیلکی، گویش اصلی مردم گیلان به عنوان یکی از اصیل ترین گویش های ایرانی در شمال کشور شناخته می شود. با این حال، شاهد گویش های دیگری نیز به صورت پراکنده در شهرستان های استان گیلان هستیم؛ به عنوان مثال مردم گیلان در نواحی غربی و شمال غربی گویش تالشی دارند و در مناطق کوهستانی گویش دیلمی رایج تر است. در شهرستان های نزدیک به مناطق ترک نشین همچون آستارا، تالش و رودبار، زبان ترکی متداول بوده و مردم این نقاط اغلب به زبان ترکی صحبت می کنند.
جاذبه های گردشگری شهر رشت:
بازار رشت:
این بازار در مرکز شهر قرار دارد و نقش مهمی در اقتصاد، تجارت و فرهنگ رشت ایفا می کند. روزانه هزاران نفر از شهرها و روستاهای دور و نزدیک استان گیلان و استان های همسایه برای خرید و فروش به این بازار می آیند. بازار رشت، همچنین با ۲۴ هکتار مساحت، بزرگترین بازار روباز کشور نیز هست و حال و هوا و فضای جذاب آن در کنار تنوع بالای محصولات و تازگی شان باعث شده تا هر ساله هزاران مسافر و گردشگر از آن دیدن کنند.
میدان شهرداری:
قدمت این میدان به دوره پهلوی بر می گردد و یکی از اولین ساختمان های شهرداری ایران در آن قرار گرفته است. جالب که بدانید ساخت این مکان به این شکل تحت تاثیر حضور روس ها در منطقه اتفاق افتاد.
پیاده راه علم الهدی :
خیابان علم الهدی رشت یکی از جذابترین خیابان های این شهر تماشایی ست؛ خیابانی که از میدان معروف شهرداری آغاز و به سبزه میدان ختم می شود. البته این خیابان بعد از بازسازی محوطه میدان شهرداری رشت، به پیاده راهی سنگفرش شده تغییر شکل داد و با نیمکت های شهری، گل‌کاری های زیبا و چراغانی چشم‌نواز به گزینه ای جذاب برای گشت و گذار به ویژه در شب ها تبدیل شد.
موزه میراث روستایی گیلان:
این موزه متفاوت در پارک جنگلی سراوان قرار دارد و در آن می توانید با پوشش و معماری سنتی مردم گیلان آشنا شوید. جالب است بدانید که کارشناسان این موزه را اولین اکوموزه ایران نامیده اند.
بلوار گلسار:
این بلوار در محله گلسار رشت قرار دارد و به نوعی یکی از لوکس ترین و بهترین خیابان های شهر هم به حساب می آید. در این بلوار انواع و اقسام بوتیک ها و مغازه های خرید لباس های شیک و برند به چشم می خورد که به شما یک تجربه عالی از خرید می دهد.
خانه وموزه میرزا کوچک خان جنگلی :
همان طور که از نام این مکان پیداست این خانه متعلق به سردار جنگل، میرزا کوچک خان جنگلی ست که در آن تعدادی از وسایل شخصی وی نیز نگهداری می شود.
مرداب عینک:
مرداب عینک یک آبگیر طبیعی است که به استخر عینک نیز شهرت دارد. مساحت این مرداب بسیار گسترده بوده و در مسیر رشت به سمت فومن قرار گرفته است. ضمن بازدید از این مرداب، می توانید از پارک جنگلی، یخجال قدیمی شهر باران و چشمه چمار سرا نیز دیدن کنید.
پارک ملت:
اگر توانستید از میدان شهرداری رشت چشم بردارید، از آن جا به سمت میدان گلسار بروید. در کنار پارک ملت، خانه‌ای روستایی و گیلانی به سبک همان‌هایی که در فیلم‌ها دیده‌ایم وجود دارد که می‌توانید از آن نیز بازدید کنید. همچنین در داخل پارک ملت می‌توانید از خانه‌های روستایی کوچک و برکه پُر از اردک آن بازدید کنید و از بودن در اتمسفر شهر رشت لذت ببرید.
بوستان مفاخر:
از دیگر پارک‌های رشت می‌توان به بوستان مفاخر در بلوار شهید بهشتی اشاره کرد. در این بوستان درختان چند صد ساله سر به فلک کشیده‌ای وجود دارند که قدم زدن از میان آنها بسیار آرامش‌بخش است. از کنار این بوستان گوهررود گذر می‌کند و تالاب عینک نیز در همان حوالی قرار دارد.
باغ محتشم:
باغ محتشم یا پارک شهر رشت در سال ۱۲۴۰ در خیابان حافظ ساخته شد. در وسط این باغ که سراسر سرسبزی و زیبایی است، عمارت کلاه فرنگی از زمان قاجاریه به جا مانده که از دیدنی‌های تاریخی رشت به شمار می‌رود. اگر در فصل پاییز گذرتان به رشت افتاد، به این باغ زیبا بروید تا از ترکیب شدن هزاران رنگ پاییزی در آن حسابی لذت ببرید.
اگر شب ها در این شهر زیبا قدم بزنید، چرخ دستی های زیادی را خواهید دید که انواع کباب که به کباب کثیف معروف است ، باقالی پخته ، لبو، و … می فروشند.
غذاهای محلی :
- کته کباب
- کباب ترش
- کال کباب
- مرغ ترش گیلانی
- میرزا قاسمی
- ترش تره
- شوید قرمه
- واویشکا
- انار بیج
- سیر قلیه
- باقلا قاتق
- و…
سوغات رشت:
برنج:
آب و هوای گیلان شرایط مناسب جهت شالیکاری و فعالیت بر روی شالیزارها را فراهم نموده است. در استان گیلان برنج های مختلف با عطرهای دلپذیری برداشت شده و به نقاط مختلف کشور عرضه می گردد.
چای:
چای مهم ترین و اصیل ترین سوغات شهر رشت و استان گیلان است. اگر فقط یکبار طعم چای اصیل و طبیعی گیلان را چشیده باشید، هرگز آن را فراموش نخواهید کرد. مزارع چای بسیار زیادی در استان گیلان وجود دارند، اما در این میان، شهر لاهیجان به شهر چای های خوش عطر و خوش رنگ معروف است.
رشته خشکار:
این رشته در واقع نوعی شیرینی بوده و برای تهیه آن، باید به قنادی های شهرستان رشت و دیگر شهرهای استان گیلان مراجعه کنید. ماه رمضان مهم ترین ماه سال جهت تولید و فروش رشته خشکار در شهر رشت خواهد بود. این شیرینی، بسیار خوشمزه بوده و اصلی ترین شیرینی بومی مردم گیلان است.
زیتون:
زیتون یک میوه بسیار خوشمزه و در عین حال مقوی است که به صورت جداگانه مصرف شده و یا در اغلب سفره های مجلسی مشاهده می شود. رشت، یکی از مهم ترین و اصلی ترین مراکز کاشت زیتون بوده و در این شهر می توانید شاهد عرضه انواع مختلف زیتون باشید.
زیتون پرورده هم چاشنی بسیار خوشمزه و مغذی گیلانی است ،که در کنار غذاهای محلی سرو میشود.
ماهی سفید:
ماٰهی سفید تیغ های بسیار زیادی داشته و این امر اندکی از محبوبیت آن کاسته است، چرا که مصرف آن را به عنوان یک وعده غذایی دشوار می‌کند، با این وجود به علت گوشت بسیار مرغوبی که دارد به عنوان یکی از مهم ترین سوغاتی های شهر رشت شناخته می شود.
ماهی دودی و ماهی شور:
یکی از راههای نگهداری طولانی مدت ماهی ها دودی کردن آنها بود که فاسد شدن آنها را به تاخیر می‌انداخت و طعم خاصی نیز به آن می‌بخشید. برای دودی کردن ماهی آن را نمک سود کرده و در اتاقی مخصوص دود می‌دهند. البته باید بدانید ماهی شور و ماهی دودی یکی نیستند، ماهی شور فقط نمک‌سود میشود اما دود نمی‌بیند. البته این نوع ماهی را باید از مکان‌های مورد اعتماد تهیه کنید. زیرا در روش‌های غیر استاندارد دود دادن، برخی مواد مضر روی ماهی جمع می‌شوند.در استان گیلان این ماهی را به عنوان چاشنی در کنار غذاهایی همچون باقلا قاتق، ترش تره و ترش واش سرو می‌کنند.
کلوچه فومن:
کمتر کسی را می توان یافت که با کلوچه فومن و یا همان کلوچه معروف لاهیجان آشنا نباشد. کلوچه فومن یکی از خوشمزه ترین خوراکی های استان گیلان است که از سالیان دور به دیگر نقاط کشور عرضه شده و در بسیاری از مدارس موجود در نقاط محروم به عنوان یک جیره غذایی مناسب شناخته می شد. این کلوچه یکی از مهم ترین سوغاتی های مورد علاقه توریست های خارجی در شهر رشت است.
رب انار:
رب انار یکی از مهم ترین افزودنی های خورشت فسنجان است. از آنجا که خورشت فسنجان مهم ترین غذای خورشتی شمال کشور است، بنابراین جای تعجب نخواهد داشت اگر بگوییم شهرهای شمالی و به خصوص استان گیلان مهم ترین استان های عرضه کننده رب انار با بالاترین کیفیت ممکن هستند.
نان تیمیجان:
این نان که از آرد برنج تهیه می شود، بسیار نازک بوده و طعم دلنشینی دارد. تیمیجان را معمولا در وعده صبحانه به همراه حلوا یا ارده استفاده می کنند. این نان در اغلب مناطق تفریحی و رفاهی نیز پخته می شود. پیشنهاد می کنیم آن را به صورت کاملاً داغ خریداری نموده و پیش از سرد شدن آن را سرو نمایید.
نان لاکو:
نان لاکو نانی است، که از آرد برنج تهیه می‌شوند. این نان با آرد برنج، کمی آرد گندم، مقداری آب و کمی زردچوبه برای زرد شدن رنگ نان تهیه میشود. این نان تقریباً خشک است. رشتی ها این نان را به همراه حلوا میخورند. برشته شده این نان هم با نام کَرچ لاکو ( لاکوی برشته شده) طرفدار زیادی دارد.
پنیر سیاهمزگی:
پَنیر در سفره مردم ایران و کشور‌های دیگر مصرف بسیاری دارد. پَنیر سیاهمِزگی یکی از پنیرهایی است که باعث شده مردم شهر رشت با تحسین بسیار زیادی روبه رو شوند. این پنیر را مردم رشت در گذشته درست می‌کرده و همچنان درست می‌کنند. مردم رشت به پنیر سیاهمزدگی، سیاهمزگی نیز می‌گویند. این پنیر بدون گرفتن خامه از شیر درست میشود و همین دلیل باعث شده تا کمی چرب شود.
صنایع دستی شهر رشت:
صنایع دستی همواره یکی از محبوب ترین سوغات های مقاصد گردشگری بوده اند، با این حال در مقایسه با سوغات های خوراکی پر هزینه تر و گران تر هستند. استان گیلان و به خصوص شهر رشت نیز با تولید برخی از انواع صنایع دستی سعی در ارائه فرهنگ سنتی و بومی این منطقه به مسافران دارد. در این خصوص می توان به دست بافت های پشمی، حصیر بافی، مروار بافی، چموش دوزی، رشتی دوزی و چادر شب بافی اشاره کرد.
صنایع دستی رشت:
حصیر بافی:
ماده اولیه این صنعت لی یا سوف است که به صورت خودرو اطراف مرداب ها یا آبگیرهای کوچک رشد می کند و بافتن آن در فصول غیر کشاورزی جایگزین مناسبی برای کشاورزان و زمین‌داران روستایی به شمار می رود. از محصولات حصیربافی می توان به انواع سبد، زیرانداز، آبکش، زیرداغی و… اشاره کرد.
بامبو بافی:
بامبو یا همان نی خیزران از دیگر موادی ست که با آن صنایع دستی زیبایی در این خطه تولید می شود و قدمت بافت آن با کشت چای در گیلان برابری می کند. این نی مانند سوف، اطراف آبگیرها و تالاب ها رشد می کند.
مروار بافی:
این صنعت دستی از نظر ظاهر و کاربرد شباهت زیادی با بامبو بافی دارد؛ اما از انعطاف کمی برخوردار و مقاوم تر است.
رشتی دوزی:
در رشتی دوزی روی پارچه هایی از جنس ماهوت و با استفاده از نخ های ابریشمی رنگی و قلاب، طرح های بسیار زیبایی را خلق می کنند. این هنر دستی زیبا در فهرست میراث معنوی ایران نیز به ثبت رسیده است.
رشت شهر چهار فصل:
بهترین فصل برای سفر به رشت، بهار و اوایل پاییز است. چراکه در این موقع از سال از رطوبت و شرجی بودن هوا کم میشود و باران‌های ملایمی می‌بارد که شهر را زیباتر از همیشه نشان می‌دهد. اما رشت در هر چهار فصل از سال جذابیت دارد. در بهار سبزتر و تماشایی‌تر از همیشه است، در تابستان جان می‌دهد برای آب‌تنی در دریای خزر، در پاییز رنگارنگ و نمناک میشود و در زمستان ننه‌سرما موهای سپیدش را در سطح شهر و میدان زیبای شهرداری پهن می‌کند.
________
گردآوری: مرسده رنجبر
اگر به بخش گردشگری علاقه مندید، از مقاله قبلی ما دیدن کنید:
روی لینک زیر کلیک کنید:
_______________
