همه چیز درباره فرهنگ کافه نشینی در ایران
آشنایی با تاریخچه فرهنگ کافه نشینی در ایران و حتی سایر مناطق جهان همچون کشورهای غربی و امریکایی، یکی از مسائلی استکه باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوان برای فرهنگ رو به تنزل کافه نشینی در ایران کاری کرد. امروزه فرهنگ کافه نشینی در ایران به یکفرهنگ ابتدایی و با عنوان کافه رفتن تغییر کرده و به نظر می رسد تمام ماهیت کافه نشینی را در هم شکسته است.
فرهنگ کافه نشینی به چه معناست؟
برخلاف آنچه که تصور می کنید فرهنگ کافه نشینی از کشورهای شرقی به کشورهای اروپایی و بعد از آن به قاره امریکا راه یافت. اینفرهنگ زیبا از قلب فلات های آفریقا برخواست و به خاورمیانه رسید.
تاسیس کافی شاپ ها با ظهور کافه نشینی همزمان نبوده است، چرا که کافه نشینی و بحث کردن بر سر مسائل مختلف اجتماعی وسیاسی با فرهنگی ابتدایی همانند کافه رفتن و سرو یک فنجان قهوه متفاوت است.
فرهنگ کافه نشینی به اجتماعات چند نفره و در برخی از موارد به گروه های گسترده ای گفته می شود که برای بحث و بررسی یک موضوعمهم در جامعه در کافه ها جمع می شدند و ضمن بهره مندی از آرامش موجود در کافه ها و فرهنگ خاصی که در آن جا موج می زد بهبیان نقطه نظرات خود می پرداختند. فرهنگ عجیبی که به صورت نانوشته اجازه هیچ گونه توهین و جنگ و ستیزی را به صاحب نظران واغیار نمی داد.
این فرهنگ زیبا از عصر پانزدهم به بعد با عنوان فرهنگ کافه نشینی شناخته شد و به اهدافی فراتر از سفارش نوشیدنی های گرم مرتبطبود. این مکان امن به علت شرایط خاصی که فراهم کرده بود به شدت مورد مخالفت پادشاهان غربی قرار گرفت و حتی در بازه ای اززمان های تاریخی به پلمپ کافه ها همت گماردند. این فرهنگ در ایران نیز با نتایج موثری در طول تاریخ همراه بوده است.
فرهنگ کافه نشینی در ایران
ایران در زمره اولین کشورهایی بود که با ساخت کافی شاپ ها یک فضای زیبا و دل انگیز که سرشار از آرامش و امنیت بود را برای افرادمختلف اعم از پیر و جوان فراهم نمود. این زمان با دوره حکومت صفویان مصادف بود. از آنجا که در دوره حکومت صفوی توجه به مذهبشیعه و مضامین دینی افزایش یافت، میزان حضور زنان در جامعه به شدت کمرنگ شد و صرفا مردها به قهوه خانه ها مراجعه می کردند.
در آن زمان چیزی با عنوان فرهنگ کافه نشینی وجود نداشت و بخش اندکی از مباحثات موجود به بررسی وضعیت اجتماعی اختصاصداشت، اما رفته رفته این فرهنگ زیبا در دل قهوه خانه های دوره صفوی که با یک سبک ایرانی طراحی شده بودند و یک معماری خلاقانه ودل انگیز داشتند شکل گرفت و بسیاری از شعرا، صاحب نظران، نویسندگان و افراد روشنفکر در قهوه خانه ها جمع می شدند.
صرف قهوه در کنار مباحثات سیاسی و بخصوص مسائل اجتماعی در روند کافه نشینی ها افزایش یافت و آن را به یک فرهنگ مستحکمدر تاریخ ایران زمین مبدل نمود.
کافه نشینی در سایر کشورهای جهان
فرهنگ کافه نشینی در سایر کشورهای جهان نیز روز به روز افزایش می یافت. کافه های انگلستان و فرانسه در زمره مهم ترین مکانهای موجود برای بحث و مباحثات سیاسی و اجتماعی بود.
تا پیش از این ها از چنین مکان هایی صرفا برای تسلی خاطر افراد غم دیده یا شادی افراد در جشن ها استفاده می شد، اما رفته رفتهاین کافی شاپ ها به نقاطی مطمئن برای مبارزه با حکومت های پادشاهی مبدل شدند.
میزان استقبال مردم اروپا از کافه های موجود به قدری افزایش یافته بود که در تمام نقاط یک شهر امکان دسترسی به کافه های متعددوجود داشت. برخی از کافه ها در پاریس، وین، آکسفورد و بخصوص کافه های آلبانی همچنان از شهرت بسیار زیادی برخوردار هستند. این فرهنگ اروپایی با طرح ریزی های جامع برای براندازی نظام های پادشاهی و بخصوص انقلاب کبیر فرانسه همراه بوده است.
تغییر فرهنگ قهوه خانه ها در ایران
به دنبال حمله غرب به ایران و ورود بسیاری از فرهنگ های غربی به جامعه ایرانی، بسیاری از قهوه خانه های سنتی با معماریایرانی–اسلامی و با آن طراحی زیبای خود به همراه جوی های روان و باغچه های زیبا و فضاهای روباز به کافی شاپ های نیمه تاریکغربی تغییر شکل دادند. میز و صندلی های چوبی جای آلاچیق های ایرانی را گرفت و رفته رفته انواع سیگار به جای قلیان های سنتی دردستان مردان ایرانی مشاهده شد.
این کافی شاپ ها در ابتدای امر برای کسانی که از تمول بسیار زیادی برخوردار بودند و به عنوان یک مکان شیک و امروزی برای برپاییجشن های چند نفره و نواختن آهنگ های شاد و رقص های زنده مناسب بود، اما در گذر زمان باز هم به یک مکان ناب برای برپاییجلسات اجتماعی و سیاسی مبدل گردید. بسیاری از صاحب نظران در این مکان های دنج و راحت توانستند به خوبی نظرات خود را ارئهکنند و به تالیف کتب ارزشمندی همت گمارند.
افول فرهنگ کافه نشینی در ایران
تا قرن نوزدهم و پیش از ورود چای به ایران و توسعه واردات این نوشیدنی گرم، فرهنگ کافه رفتن و کافه نشینی در ایران رو به افزایشبود، اما با ورود چای به یک فرهنگ رو به تنزل تغییر کرد. کاهش فرهنگ کافه نشینی با بروز بسیاری از مشکلات اجتماعی و حتی برخیاز مسائل سیاسی همراه گردید، بی آنکه فضای امنی برای صاحب نظران در این عرصه وجود داشته باشد.
قهوه خانه های امروزی که صرفا نام قهوه خانه را یدک می کشند و در فضای مخروبه مانند خود صرفا به ارائه سفارشاتی همچون چای،قلیان یا دیزی می پردازند جای کافه های قدیمی را گرفته و نمی توان انتظار داشت از دل آن ها متفکران جامعه ایرانی برخیزند.
با همه این ها در چند سال اخیر باز هم فرهنگ کافه نشینی در ایران رو به افزایش بوده است. افزایش کیفیت خدمات و سرویس هایموجود، بهره گیری از فرهنگ های مطلوب و سازنده کافی شاپ های موفق در این زمینه و افزایش آگاهی مردم در خصوص مسائلاجتماعی و بسیاری از مسائل اقتصادی باعث شده است دوباره نگاه صاحب نظران به سمت کافه شهرهای بزرگ و بخصوص کافه هایتهران جلب گردد.
—————————————————
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
