عید نوروز و کریسمس، دو عید دوست داشتنی و جذاب هستند که شهرت جهانی پیدا کرده اند. در این مقاله از ماه خاتون شما را با این دو عید و آداب و رسوم شان آشنا می کنیم.
کریسمس و عید نوروز هر دو از اعیاد محبوب جهان هستند و کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که نام این دو را نشنیده باشد. هرکدام از این دو عید دارای رسم و رسومات و آداب و سنت‌های مخصوص به خود هستند. می‌توان گفت کریسمس و عید نوروز نقاط مشترکی هم دارند؛ هدیه دادن، یادآوری فصل بهار و سرسبزی و جمع شدن خانواده‌ها به دور هم از جمله شباهت‌های این دو مناسبت است. در این‌جا می‌خواهیم شما را کمی بیشتر با تاریخچه و نحوه برگزاری جشن کریسمس و عید نوروز آشنا کنیم و این دو مناسبت را باهم مقایسه کنیم.
تاریخچه کریسمس
کریسمس که در ۲۵ دسامبر جشن گرفته می‌شود، هم یک جشن مقدس مذهبی است و هم پدیده ای فرهنگی و تجاری در سراسر جهان محسوب می شود. این پدیده از دو هزار سال پیش توسط مردم سراسر جهان با سنت ها و آداب رسومات مذهبی و غیر مذهبی مختلف جشن گرفته می‌شود.
مسیحیان، روز کریسمس را به عنوان سالروز تولد عیسی که پیامبر دینی آن ها بوده است، جشن می‌گیرند. آداب و رسوم مربوط به روز کریسمس شامل حضور یافتن در کلیسا، هدیه دادن به یکدیگر، تزئیین درخت کریسمس، دعوت خانواده و عزیزان به صرف غذا و در نهایت انتظار کشیدن برای ملاقات بابانوئل است.۲۵دسامبر، از سال ۱۸۷۰ به عنوان روز کریسمس و یک روز تعطیل در ایالات متحده شناخته شده است.
تاریخچه‌ی این عید بسیار گسترده است و بخش مهمی از آن به فردی به نام سنت نیکلاس (St. Nicholas) اشاره دارد. گفته می‌شود سنت نیکلاس کشیشی از منطقه‌ی آناتولی بود که در قرن چهارم میلادی زندگی می‌کرد.
معجزات زیادی به این قدیس نسبت داده شده است. او همچنین به‌عنوان قدیسِ محافظِ ملوانان، کودکان و فقرا شناخته می‌شد. سنت نیکلاس در کشورهای مختلف با نام‌های متفاوت خوانده می‌شود و پدر کریسمس یکی از محبوب‌ترین نام‌هایی است که بر روی این قدیس گذاشته شده است؛ همان سانتا کلاوس (Santa Claus) یا بابانوئلی که برای کودکان هدیه می‌آورد.
تاریخچه عید نوروز
این جشن با توجه به تقویم زرتشتی است که از دوران باستان در ایران و کشورهای اطراف رواج داشته است. به گفته تاریخ‌نگاران ایرانی، تاریخ نوروز به دوران اشکانیان برمی‌گردد. نوروز به معنی نوشیدن نور و نوییدن روزها، اصطلاحی است که از آن برای تبریک این روز استفاده می‌شود. این جشن برابر با آغاز سال نو است و بر اساس تقویم شمسی ایرانی محاسبه می‌شود.
این تقویم بر اساس حرکت خورشید و ماه تعیین می‌شود و برای محاسبه این جشن از فرمول‌های خاصی استفاده می‌شود. نوروز در ایران هر سال در تاریخ ۲۱ مارس یا ۲۲ مارس برابر با اول فروردین برگزار می‌شود. این روز به عنوان روز تعطیل و پر شورترین جشن سال در ایران شناخته شده است و مردم این روز را با تنوعی از فعالیت‌ها و مراسم‌های مختلف جشن می‌گیرند.
در منابع مختلف تاریخچه‌ی نوروز با داستان‌های متفاوت نقل شده است. برای مثال در اوستا نوروز به پیروزیِ جمشید بر اهریمن اشاره می‌کند. همچنین بر اساس گفته‌های تاریخ‌دانان کوروش کبیر پیش از میلاد حضرت عیسی (ع) نوروز را به جهانیان معرفی کرد.
آداب و رسوم کریسمس
مردم کریسمس را به روش‌های مختلفی جشن می‌گیرند. آداب و رسوم کریسمس اغلب با سنت‌های پیش از دوران مسیحیت ادغام می‌شود. مردم در این ایام خانه‌هایشان را تزئین می‌کنند، به دیدار خانواده و دوستان‌شان می‌روند و به یکدیگر هدیه می‌دهند. حتی روزها یا هفته‌ها پیش از آغاز کریسمس، مردم خانه‌ها و حیاط‌هایشان را با چراغ، درخت کریسمس و آویزهای زیبا تزئین می‌کنند.
معمولا خانواده‌ها و دوستان در این روز به دور هم جمع می‌شوند، در کنار هم غذا می‌خورند و به یکدیگر هدیه می‌دهند. غذاهای مختلفی ازجمله مرغ و بوقلمون در شب کریسمس سرو می‌شود. کودکان در این شب هدیه‌های زیادی از پدر و مادر، خویشاوندان و بابانوئل دریافت می‌کنند.
خیلی از مدارس، کلیساها و سازمان‌ها رویدادهای مختلفی ترتیب می‌دهند. برای مثال، محله‌‌ها و مراکز خرید را تزئین می‌کنند و کنسرت‌های موسیقی ترتیب می‌دهند. نمایش‌ها و ترانه‌ها اغلب دارای حال‌وهوای کریسمسی هستند. برخی از گروه‌ها پروژه‌های خیریه را مدیریت می‌کنند و برای نیازمندان غذا و سرپناه فراهم می‌کنند.
آداب و رسوم عید نوروز
عید نوروز هم دارای آداب و رسوم و سنت‌های زیادی است. در سال نوی ایرانی، حاجی فیروز است که آمدن نوروز را با خواندن شعر در کوچه و خیابان نوید می‌دهد. یکی از مهم‌ترین کارهایی مردم چند روز قبل از عید نوروز انجام می‌دهند، خانه‌تکانی است. مردم در خانه‌تکانی تمام خانه را گردگیری می‌کنند و به تمیز کردن لوازم خانه می‌پردازند تا با منزلی تمیز به استقبال سال نو بروند.
یکی دیگر از مراسم سال نو که پیش از عید برگزار می‌شود، چهارشنبه‌سوری است. در این روز مردم با شعار سرخی تو از من، زردی من از تو به جشن و پایکوبی می‌پردازند.
از اصلی‌ترین مراسم عید نوروز می‌توان به انداختن سفرهی هفت‌سین اشاره کرد. در سفرهی هفت‌سین هفت شی وجود دارند که نام آن‌ها با حرفِ سین آغاز می‌شود. خانواده‌ها هنگام تحویل سال به دور سفر می نشینند و برای داشتن سالی خوب دعا می‌کنند.
دید و بازدید و عیددیدنی از دیگر رسومات عید نوروز است. مردم در این روزها به دیدار خویشاوندان و خانواده‌ی خود می‌روند. همچنین سری به مزار درگذشتگان می‌زنند تا هنگام عید از آنان یاد کرده باشند.
پس از پایان یافتن تعطیلات نوروز، در روز ۱۳ فروردین که با نام روز طبیعت شناخته می‌شود، مردم به دامن طبیعت می‌روند. در این روز درحال‌که آرزو می‌کنند، سبزه‌ها را گره می‌زنند و به آب روان می‌سپارند.
نمادهای کریسمس
کریسمس دارای نمادهای مختلفی است. این عید به تولد حضرت عیسی (ع) اشاره دارد. بابانوئل و کوتوله‌ها و گوزن‌های قطبی‌اش از نمادهای کریسمس هستند. بر اساس افسانه‌ها هر سال در این زمان بابانوئل سوار بر سورتمه‌ای که گوزن‌های قطبی آن را می‌کِشند، برای کودکان هدیه می‌آورد.
میوه و شاخه‌های درخت کاج و خاس هم از نمادهای کریسمس هستند که نوید طراوت و بهار را به مردم می‌دهند.
هدایایی که با روبان بسته می‌شوند، نماد دیگری از این عید هستند. مفهوم دادن هدیه در کریسمس از ملاقات سه مرد خردمند با عیسی مسیح گرفته شد. این سه مرد در اولین ملاقات خود با نوزادی که گفته می‌شد نجات‌بخش انسان‌ها است، برای او هدیه آورند. ربانی که بر روی هدیه بسته می‌شود بیانگر همدلی و همبستگی مردم با یکدیگر است.
زنگوله‌ها هم نمادی از کریسمس هستند و آغاز فصلی جدید و تولد مسیح را نوید می‌دهند. به صدا درآوردن زنگوله‌ها و ناقوس‌ها به دوران پاگان‌ها باز می‌گردد. آن‌ها برای بیرون راندن ارواح خبیث از این صدا استفاده می‌کردند.
نمادهای عید نوروز
هفت‌سین و آن‌چه بر سر این سفرهی زیبا می‌بینیم، همگی دارای معنای خاصی هستند. سیب نماد زیبایی، طراوت و سلامتی است. معمولا ایرانیان سیب را در داخل یک کاسه آب قرار می‌دهند.
سمنو یکی دیگر از سین‌هایی است که نماد زایش و باروری است. سنجد هم عشق و محبت را نشان می‌دهد. یکی دیگر از اجزای هفت‌سین سیر است که نماد پاکیزگی و سلامت به‌شمار می‌رود. قرار دادن سیر در سفرهی هفت‌سین ریشه در باورهای زرتشتیان هم دارد. آن‌ها معتقد بودند بوی سیر باعث بیرون راندن پلیدی‌ها و شیاطین می‌شود.
یکی دیگر از نمادهای پاکیزگی در عید نوروز سرکه است که بر سر سفرهی هفت‌سین قرار می‌گیرد. سماق نماد عشق و مهرورزی است. به‌علاوه، رنگ آن طلوع خورشید را نشان می‌دهد. سبزه با رنگ سبز و زیبایش نماد طراوت و شادابی است. همچنین آغاز فصل بهار، نو شدن طبیعت و فصل رویش را یادآوری می‌کند.
یکی از اجزای سفرهی هفت‌سین که پس از ورود اسلام به ایران به سفره‌های هفت‌سین راه پیدا کرد قرآن کریم است. مردم قرآن را بر سر سفرهی هفت‌سین قرار می‌دهند تا سال نو را با امید و توکل به خدا آغاز کنند.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
