مراسم سنتی پیر شالیار در کردستان

گرداوری: ندا حاج رسولی

کردستان یکی از مناطق افسانه‌ای ایران است که تاریخی پربار دارد و هر گوشه از آن نشانی از قدمت و غنای فرهنگی مردم آن به چشم می‌خورد؛

جشن و سرور یکی از ویژگی های مردم منطقه مریوان و هورامان می باشد

اما هورامان در استان کردستان سنتی زیبا و قدیمی در دل خود به یادگار دارد

شاید تاکنون نام پیرشالیار به گوشتان خورده باشد، پیرشالیار نام فردی است که قرن‌ها قبل در کردستان می‌زیسته و همواره نزد مردم کردستان از احترام ویژه‌ای برخوردار بوده است و امروزه نیز آرامگاه پیر شالیار در هورامان مورد احترام میباشد.

برخی مورخین معتقدند که پیرشالیار پسر جاماسب و از مغان زرتشتی بوده که قبل از میلاد مسیح در هورامان زندگی می‌کرده است و کتابی به نام “ماریفه تو پیرشالیاری” دارد.

و اما داستان پیر شالیار از این قرار است که در روزگاران قدیم و در روستای هورامان تخت، شخصی زندگی می کرد که پیر شالیار نام داشت. پیر شالیار به انجام کارهای خارق العاده و بخصوص شفای بیماران مشهور بوده است.

پادشاه بخارا نیز دختری داشت به نام شاه بهار خاتون که کر و لال بود و تمامی طبیبان دور و نزدیک از شفای او عاجز مانده بودند. آوازه پیر شالیار به پادشاه بخارا می رسد. او نیز به همراه دختر و همراهان خود به سمت هورامان حرکت می کند. شاه بهار خاتون هنگام ورود به روستای هورامان تخت، شنوایی خود را به دست می آورد و وقتی به مقابل خانه پیر شالیار می رسد نیز قدرت سخن گفتن می یابد

پادشاه بخارا شگفت زده می شود و از پیر شالیار تقاضای ازدواج با دختر خود را می کند. مراسم بزرگی در روستا به مدت سه روز برگزار می شود و گوسفندهای بسیار زیادی توسط پادشاه قربانی شده و در میان مردم روستا پخش می شود از آن پس مردم اورامان این مراسم را با همان کم و کیف تاریخی خود برگزار می کنند.

مراسم سنتی پیر شالیار

 

بسیاری از آیین ها به قوت خود باقی مانده اند و مردم هورامان همچنان در این سه روز همان آداب و رسومی را به جا می آورند که گفته می شود در عروسی پیر شالیار اجرا شده است.
غذای مراسم نوعی آش جو هست که مردم منطقه می گویند همان غذایی است که ۹۵۰ سال پیش در مراسم پیر شالیار پخت شده است

این مراسم در نیمه زمستان و در چهارشنبه برگزار می شود. روز چهارشنبه و روز پنج شنبه قبل از غروب آفتاب این مراسم تمام می شود، اما مراسم عروسی که در روز جمعه برگزار می گردد تا شب ادامه دارد.

رقص و پایکوبی بخش جدایی ناپذیر از زندگی مردم کردستان و بخصوص شهرهای مریوان و روستاهای اطراف هورامان است. رقص کردی که آوازه ای جهانی دارد در این مراسم با شکوه هر چه تمامتر برگزار می شود.

مراسم سنتی پیر شالیار

 

مردم روستا و بخش های اطراف به همراه بسیاری از مهمانان دست در دست یکدیگر داده و یک حلقه بزرگ که در فرهنگ کردستان نماد همبستگی و اتحاد است را تشکیل می دهند و سپس به جشن و سرور می پردازند.

شوربختانه تاکنون تلاش زیادی برای معرفی جشن هایی که در این منطقه از غرب کشور برگزار می شود صورت نگرفته است. بسیاری از کردهای عراق، ترکیه و سوریه با وجود سختی های فراوان همه ساله خود را به این جشن باشکوه می رسانند تا گرمای واقعی یک جشن محلی و باستانی را در دل روزها و شب های بسیار سرد زمستان لمس کنند.

مراسم پیر شالیار یا به گفته افراد بومی این شهر، عروسی پیر شالیار یکی از مراسم هایی است که باید به همه ایرانیان معرفی گردد.

گرداوری: ندا حاج رسولی

Maahkhatoon97