نقل از ندا حاج رسولی
آتش از زمانهای قدیم جزئی از عناصر بسیار مهم
در طبیعت و زندگی انسانها شمرده می شده است
و در برخی مناطق در تاریخ باستان دیده میشود که آتش مورد پرستش هم بوده است اما جشن سده یکی از جشن های متعددی می باشد که ایرانیان باستان برگزار می کردند.
درباره پیشینه جشن سده و علت انتخاب این نام داستان های مختلفی وجود دارد. در داستان اول گفته شده: «با توجه به اینکه در تقویم کهن تنها دو فصل زمستان و تابستان وجود داشته است در غروب روز دهم بهمن ماه صد روز از آغاز زمستان می‌گذشت و صد شبانه‌روز تا نوروز باقی می‌ماند، پنجاه روز و پنجاه شب. به همین خاطر ایرانیان این روز را جشن می‌گرفتند.» در روایت دوم افسانه‌ای عنوان شده است درباره اینکه فرزندان حضرت آدم در این روز به صد تن رسیدند.
هوشنگ از نخستین پادشاهان اساطیری ایران همچون کیومرث و جمشید است که پدید آمدن خط در ایران را به کیومرث، نوروز را به جمشید و پیدایش آتش را در اسطوره‌ها به هوشنگ نسبت داده‌اند.
در داستانهای کتاب شاهنامه این افسانه به این صورت بیان شده است که :
هوشنگ پادشاه پيشدادي، كه شيوه كشت و كار، كندن كاريز، كاشتن درخت … را از او مي دانند، . روزي به هنگام شكار با همراهان خود به كوه مي‌رود. در راه به مار بزرگی برخورد مي‌كند و سنگي را با عجله به سوي مار پرتاب مي‌كند. سنگ به سنگ ديگري برخورد كرده و (جرقه‌اي) بيرون مي‌جهد و خار و خاشاك پيرامون آن را فروزان مي‌كند و آتش پديدار مي‌گردد.
مار مي‌گريزد و شاه و همراهان به گِرد آتش به جشن و شادماني پرداخته و نمي‌گذارند آتش هيچ‌گاه خاموش شود.
ازين پس اين جشن را سده نام نهادند و هر سال به پاس بزرگداشت آتش و يادگار آن بر پايش مي‌كنند و آن را پديده و پيشكش اورمزدي دانسته و سپند (مقدس) مي‌دانند. اين چنين است كه روز آبان از ماه بهمن كه پنجاه روز به نوروز مانده است، جشن سده برپا مي‌گردد.
برپایی جشن سده در میا ن زرتشیان از دوران هخامنشیان تا کنون ادامه داشته است.
چهل روز پس از جشن شب چله، آبان روز از بهمن ماه و در چهله‌ي زمستان،
جشن سده {سد را به به نادرستي صد مي‌نويسند} يا به پهلوي “سَت” يا “سده سوزي” برگزار مي‌شود كه جشن پيدايش آتش است.
جشن سده در پاسداشت طبیعت در ایران برگزار میشود و مهم‌ترین قسمت آن نیز برپایی آتش است که هدف اصلی آن علاوه بر تکریم روشنایی، از بین بردن بدی‌ها و پاک بودن و درخواست خوشبختی برای دیگران است. همچنین جمع‌آوری هیزم برای برپا کردن آتش نیز توسط مردم نشانه همدلی و هماهنگی است و زرتشتیان این روز را روز مهر و فروتنی نیز می‌دانند.
زرتشتیان در شهرهای مختلف ایران و در کشورهایی که زرتشتیان در آنها سکونت دارند نظیر
هند، کانادا، استرالیا، آمریکا ، سوئد و… سده را برپا میکنند.
همچنین در کشورهای همسایه مانند ارمنستان نیز این جشن برگزار میشود.
آتش‌افروزی و گرداگرد آتش جمع شدن مهم‌ترین آیین این جشن است مردم با همیاری یکدیگر قبل از شروع جشن هیزم و چوب را برای روشن کردن آتش جمع آوری میکنند و با فرا رسیدن شب، بعد از بزم و شادی ،ده تن از موبدان زرتشتی با لاله آتشین در یک دست در حالی که دست موبد دیگر را گرفته‌اند سه دوربه دور توده ی هیزم و مخروط آماده شده می گردند و نیایش آتش را می‌خوانند و توده هیزم را به آتش می‌کشند.
در ابتدا شراره ها و شعله های آتش و گرمای آن نگران‌کننده است، همه دور می‌شوند و شب مانند روز روشن میشود.
بعد از اینکه افروختگی شعله‌ها کمتر میشود افراد از روی شعله‌ها و هیزم‌های کوچک و پخش شده می‌پرند.
کشاورزان نیز خاکستر آتش را جمع میکنند و برای زیاد شدن برکت بر روی زمین‌های کشاورزی پراکنده می کنند.
اگر علاقه مند به حضور در جشن سده می باشید میتوانید با هموطنان زرتشی که در ایران زندگی میکنند تماس برقرار کنید و از محل برگزاری جشن مطلع شوید.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
عالی عالی عالی
با تشکر و سپاس فراوان از سایت خوب شما وتشکر از گردآوری مطالب فراموش شده توسط خانم رسولی
بسیارزیبا وعالی خیلی مطالب جالبی هست که تا الان نمی دونستم
بسیارزیبا وعالی نوشته بودید
دوست عزیز ممنون از اینکه خواندید
ممنون دوست عزیز از حمایت شما، اگر پیشنهادی برای بهتر شدن سایت دارید خوشحال می شویم به اشتراک بگذارید
مثل همیشه بسیار عالی بود 🌹🌹🌹