آداب اصلی نوروز در بین تمامی اقوام ایران تقریبا به یک شکل انجام می‌گیرد ولی در بعضی شهرها آیین‌های دیگری هم انجام می‌گیرند،در ادامه تعدادی از آنها را آورده‌ایم.
جالب ترین آداب و رسوم عید نوروز در شهرهای ایران
نوروز یکی از کهن ترین جشن های به جای مانده از دوران باستان است که از آن زمان تا کنون اقوام مختلف ایرانی همه ساله با نو شدنسال ،نوروز را جشن می گیرند.آداب و رسوم نوروز در مناطق مختلفی از ایران با یکدیگر متفاوت است زیرا در کشور عزیزمان قوم هایمختلفی با فرهنگ های متفاوت وجود دارد. در این بخش از نمناک و در آستانه فرا رسیدن عید نوروز شما را آداب نوروزی برخی استانهای کشور به طور خلاصه آشنا خواهیم نمود.
آداب و رسوم نوروز در پایتخت
در تهران شب سال نو غذایی پرقوت و گرم کننده مزاج به نام رشته پلو که با رشته پلویی با خرما و کشمش سرخ کرده درست می شود،آماده می گردد که تهیه و خوردن آن آدابی دارد.
آداب و رسوم نوروز در البرز
در البرز به چهار شنبه آخر سال یا همان چهارشنبه سوری “کل چارشنبک” یعنی “چهارشنبه بی اهمیت” می گفتند. علت این نامگذاریاین است که ایرانیان قدیم در 5 روز آخرسال دست از کار بر می داشتند و کار خود را تعطیل می کردند.
همچنین در البرز رسم بود که زنان محله در اسفندماه به کمک هم خانه تکانی می کردند ، در گویش البرزی ها به این کار یور می گفتند.
آداب و رسوم نوروز در آذربایجان شرقی
در آذربایجان شرقی به چهارشنبه آخر سال «چرشنبه خاتون» می گویند. در روستاهای این استان، زنان در چهارشنبه سوری بالایاجاق خوراک پزی شکل زنی زیبا را می کشند و زیر آن یک آینه و شانه می گذارند تا زمان آمدن چرشنبه خاتون او بتواند موهایش راشانه بزند. این بر بارور شدن زمین در آخرین روزهای اسفند تاکید دارد.
آداب و رسوم نوروز در آذربایجان غربی
از رسم های زیبای نوروزی در آذربایجان غربی رسم “تکم چی“ها است . تکم چی ، تکم (بز ساخته شده از قطعات چوب) را چند روزقبل از عید در کوچه ها می چرخاندند و به ترکی اشعاری می خواندند و از مردم پاداش می گرفتند.
مردم آذربایجان غربی اسفندماه را بایرام آیئی (ماه عید) و هفته اول اسفند ماه را “چیله قووان” یعنی هفته ای که چله زمستان را فراریمی دهد یا یالانچی چارشنبه “چهارشنبه دروغین” می نامیدند.
آداب و رسوم نوروز در چهارمحال بختیاری
در چهارمحال بختیاری زنان و کودکان اولین شنبه سال نو به بیرون از خانه می روند و گیاهان خوراکی تازه را می چینند تا بدی، پلیدی ازمزارع و باغات آنها دور شود . به این رسم «شنبه گردی _ شنبه گردش» می گویند که بیش تر خاص زنان و کودکان است و خانواده هابیرون نمی روند.
آداب و رسوم نوروز در خراسان جنوبی
مراسم شام نوروزی از مراسمات اهالی خراسان جنوبی است که در آن خانواده داماد برای تازه عروس عقدکرده خود به مبارکی سالجدید هدایایی مثل لباس، کفش و کیف و برنج، گوشت و … می برد و خانواده عروس با مواد خوراکی در ایام نوروز شام یا نهاری تهیهمی کند و آن ها را به خانه خود دعوت می کنند تا ارتباطات مستحکم شود.
آداب و رسوم نوروز در خراسان رضوی
در خراسان رضوی مردم چند لحظه قبل از تحویل سال «آب جوجه خروس» یا شیر می خورند زیرا معتقدند با خوردن آب جوجه خروسدر طی سال پوست بدنشان لطیف و درخشان و با خوردن شیر ، پوست بدنشان سفید و نرم خواهد شد.
آداب و رسوم نوروز در خراسان شمالی
یکی از آیین های دایمی در خراسان شمالی مراسم کوزه شکنی است؛ در این رسم کوزه ای را مقداری آب می کنند و درون آن سکه پولمی اندازند، سپس آن را یکی از اعضای خانواده که معمولا پسر خانواده است ، از پشت بام به پایین پرت می کند تا کوزه شکسته و آبآن پاشیده شود .آنها شکستن کوزه را نشانه آلودگی ها و اندوه های یکساله می دانستند.همچنین آنها برای رهایی از آلودگی ها،ظرفهای مسی خود را به مس گرها می دادند و سفید می کردند.
آداب و رسوم نوروز در زنجان
در روزهای قبل از سال نو زنجانی ها برای رنگ کردن دیوارهای کاه گلی ، گچ سفید از دشت و کوهستان آورده و آن را با آب مخلوط میکردند و با جارو بر روی دیواها می پاشیدند. سپس خاک زرد را روی آتش گذاشته تا قرمز شود و با دست بر روی دیوار نقش هایی از گلو درخت می کشیدند.
آداب و رسوم نوروز در سیستان و بلوچستان
در سیستان و بلوچستان مردم تمامی ظروف سفالی که در طول سال بهره برداری می شد را به بالای بام برده و می شکستند زیرا معتقدبودند ارواح پلید که درون آن ها جای گرفته اند، سبب ناخوشی خانواده و اعضای آن می شود.
آداب و رسوم نوروز در کهگیلویه و بویر احمد
از آیین سنتی مردم کهگیلویه و بویراحمد چاله گرم کنون یا سفره پرکنون است که در نخستین شب سال برگزار می شود. برای پر خیر وبرکت بودن سال نو هر خانواده سفره خود را پر از نان تازه کرده و با پخت غذاهای سنتی مانند شله ماش، شله عدس، شله بادام، شلهکنجد چاله یا اجاق خود را گرم نگه می دارد.
آداب و رسوم نوروز در گیلان
در گیلان قبل از حلول سال نو نمایش عروس گوله همراه با آواز ریتمیک برگزار می شود . بازیگران این نمایش سه نفر هستند :غول،پیربابو و نازخانم
نقش نازخانم را پسر جوان اجرا می کرد. پیر بابو یا کوسه پیرمردی بود که سر تصاحب نازخانم با غول به جنگ و جدل می پرداخت. غولنیز برای خود کلاهی از کلوش (ساقه برنج) درست می کرد و خود را با زنگوله ها و چماق می آراست تا عجیب به نظر برسد.این گروه بهمنازل مختلف می رروند و به صاحب خانه سال نو را تبریک می گویند و از او هدایایی دریافت می کنند.
آداب و رسوم نوروز در یزد
در یزد آخرین شب سال روی پشت بام آتش روشن می کردند که به آن «آتش رو بوم کردن» می گفتند و معتقد بودند با این کار سرما وسوزش زمستان را از بین می برند.
یزدی ها 10 روز مانده به نوروز را پنجه کوچک و 10 روز بعد از نوروز را پنجه بزرگ می گفتند و در پنجه بزرگ مراسم های مختلفی مانندچهارشنبه سوری، کوزه شکستن، پختن آش رشته، پختن نان شیرین، آماده کردن سفره هفت سین، خانه تکانی و خریدن لباس نو انجاممی دادند.
آداب و رسوم نوروز در لرستان
در لرستان هنگام تحویل سال برای آمدن باوُ نوروز درب خانه خود را باز می گذاشتند. باوُ نوروز هنگام تحویل سال آن چه بر سفره موجودبود را بین افراد تقسیم می کرد و برکت سال آن خانه را معین و مشخص می کرد و اگر درها بسته بودند، باوُ نوروز پشت درمی ماند. مردم لرستان به جای روز سیزده بدر در روز 14 به دامان طبیعت می رفتند.
چهار محال و بختیاری
معمولا زنان و کودکان مراسمی را به نام شنبه‌گردی اجرا می‌کنند. آنها اولین شنبه سال جدید به بیرون می‌روند تا با چیدن گل و گیاه،نحسی و پلیدی روزشان را از بین ببرند.
استان کهگیلویه و بویراحمد
از مهم‌ترین آداب و رسوم نوروز در این استان می‌توان به چاله گرم اشاره کرد. طبق این آیین مردم در شب اول سال سفره‌های خود را پراز نان می‌کنند و غذاهایی مانند شله بادام، شله کنجد و شله عدس می‌پزند تا در سال جدید سفره‌شان پر خیر و برکت باشد.
کردستان
آداب رسوم نورزو در کردستان مانند شهرهای دیگر انجام می‌شود، با این تفاوت که در برخی نقاط به جای آتش‌افروی در چهارشنبه‌سوریدر شب نوروز کردها آتش به پا می‌کنند. میرنوروزی که نوعی نمایش کمدیست، هنوز در برخی از روستاهای این استان انجام می‌گردد.
———————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
