گیاه چله داغی چیست؟

گیاهان دارویی از گذشته تا کنون اهمیت ویژه ای در طب سنتی داشته اند. با گذشت زمان دانشمندان ویژگی ها و خواص بیشتری از این گیاهان را کشف و تائید کردند.
با توجه به اینکه امروزه استفاده از گیاهان دارویی جایگزین استفاده از داروهای شیمیایی شده است، آشنایی با این گیاهان برای کاربرد و استفاده بهتر از آنها بسیار مفید است. گیاه چله داغی یا گیاه چله کوهی یکی از انواع گیاهان دارویی شناخته شده است که دارای فواید دارویی بسیار زیادی است.

گیاه چله داغی چیست؟ 

گیاه چله داغی ( با نام علمی: Biebersteinia ) از تیره شمعدانی (Geraniaceae ) به نام های چله کوهی، گیاه آدمک و بیش خاف نیز شناخته می شود. این گیاه به دلیل اینکه در کوه، بیابان و هوای گرم رویش دارد به سنبل بیابان معروف است.

گیاه چله داغی انواع مختلفی دارد که ۵ گونه از انواع این گیاه بومی ایران است. این گیاه، گیاهی چند ساله و پایا است و یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در غرب آسیا به شمار می رود.

شکل گیاه چله داغی

نوعی گیاه چله داغی یا آدمک دارای ساقه ضخیم و کلفت به صورت مخطط، به رنگ سبز روشن یا رنگ زرد تیره است. نوع دیگر این گیاه دارای ساقه ای قهوه ای روشن مایل به قرمز است که قسمت داخلی ساقه آن کاملاٌ چوبی بوده دارای رگه های منظم شعاعی می باشند. ساقه این گیاه می تواند تا حدود ۴۰ سانتی متر رشد کند. برگ های این گیاه به شکل شانه ای (برشی) و مرکب است تعداد شانه و برش ها به تعداد دو تا سه برش است.

چله داغی در کجاها یافت می شود؟

گیاه چله داغی بیشتر در شهر های مرکزی ایران مانند یزد، اصفهان، بروجرد و کرمان رویش بیشتری دارد اما در مناطقی چون آذربایجان شرقی و بعضی از مناطق کمربند شمالی ایران مانند دامنه های البرز، اطراف شمشک، فیروزکوه، دماوند و قزوین نیز رویش دارد.

ترکیبات گیاه چله داغی چیست؟

ترکیبات گیاه چله داغی هنوز به طور کامل کشف و گزارش نشده است. اما تا کنون وجود کربوهیدرات هایی مانند مونوساکاریدها، دکسترین ها، نشاسته و ترکیبات دیگری مانند فلاونوئیدها، ساپونین ها، ساپونین های تری ترپنی، اسانس، آلکالوئیدها و تانن ترکیبات ایریدوئیدی، فنیل اتانوئیدی و مشتقات اسید فرولیک در ریشه و اندام های هوایی مانند ساقه و گل این گیاه به ثبت رسیده است.

فواید گیاه چله داغی چیست؟

گیاه چله داغی از انواع گیاهان دارویی بشمار می آید که در طب سنتی برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شود. این گیاه از خواص دارویی و درمانی فوق ‌العاده‌ ای برخوردار است. یکی از مهم ترین خواص این گیاه، استفاده از آن برای تسکین درد و التهاب مفاصل و استخوان است.
همچنین گیاه آدمک باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و با خاصیت آنتی اکسیدانی خود در درمان سرماخوردگی، روماتیسم، سرخک، التهاب، آرتریت، تسکین کمردرد، تب، عفونت‌ها، التهاب و ذات‌الریه نیز موثر است.

این گیاه در درمان و بهبود بیماری ها و مشکلات زیر موثر است:
کاهنده فشار خون، رفع مشکلات معده، درمان درد شکم، بند آورنده خون، درمان عفونت تنفسی، درمان یرقان و زردی، التیام دردهای روماتیسمی، نرم کننده عضلات، درمان خار پاشنه، تسکین درد مفاصل، درمان سرطان، دفع سنگ کلیه، بهبود عملکرد دستگاه ادراری، ضد عفونی کننده مجاری ادراری، درمان تنگی نفس، رفع تورم لوزه، درمان زخم معده، درمان روماتیسم، رفع بیماری های کلیه، درمان بواسیر، رفع گرفتگی صدا، پاک کننده سینه، دفع فضولات بدن، رفع عفونت های بانوان، بهبود نازایی، التیام سریع زخم، بهبود بواسیر، درمان بیرون زدگی مقعد، تقویت قلب و عروق

گیاه چله داغی موثر در دفع مواد زائد

پودر ریشه چله داغی به دلیل ویژگی موجود در ترکیبات آن کبد را تحریک کرده تا فعالیت خود را افزایش دهد. افزایش فعالیت مواد زائد موجود در خون را شناسایی کرده و به کمک کلیه ها، آن ها را از بدن دفع می کند.
این خواص چله داغی یا گیاه آدمک به دلیل ویژگی تعریق کننده و ادرار آور بودن این گیاه است.

تاثیر چله داغی روی کلیه

ریشه گیاه آدمک ادرارآور است و تعریق را افزایش می‌دهد. در حقیقت با افزایش روند دفع آب از بدن و از جمع شدن و احتباس آن در بدن جلوگیری می‌کند. همچنین گرفتگی در سیستم دفع ادرار را برطرف می‌کند و به نوعی ضد سنگ کلیه نیز می‌باشد.
چله داغی موثر در درمان بیماری های معده و شکمی
دمنوش و دم کرده ی گیاه‌چله داغی به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی در درمان بیماری های معده و شکم موثر است. این گیاه می تواند عفونت های موجود در این اندام هارا از بین برده و به هضم سریعتر غذا توسط سیستم گوارشی کمک کند.

خاصیت ضد نقرس گیاه چله داغی

نقرس نوعی بیماری التهابی مفاصل می‌باشد که به دلیل افزایش بیش از حد غلظت اوریک اسید در جریان خون ایجاد می‌شود.  چله داغی باعث دفع این اسید اوریک از بدن شده و مانع ابتلا به بیماری نقرس می شود. همچنین در روند بهبود این بیماری نیز تاثیر گذار است.

تاثیر گیاه چله داغی بر دیابت

استفاده از یک فنجان دمنوش و جوشانده برگ چله داغی در طول روز باعث کاهش گلوکز و قند خون می شود. در واقع ترکیبات این گیاه باعث افزایش ترشح انسولین می شود. همچنین این دمنوش به دلیل خواص سیر کننده، میل مصرف به شکر و شیرینی را کاهش می دهد.
استفاده از این دمنوش در هنگام ناشتا و قبل مصرف وعده هایی غذایی به دلیل طبع گرم، ممکن است در لاغری و کاهش وزن نیز موثر باشد.

چله داغی موثر در بهبود سیستم گوارشی

گیاه آدمک دارای خواص آنتی اکسیدان است که می تواند در دستگاه گوارش با برطرف کردن یبوست، از بین بردن باکتری ها و انگل های احتمالی موجود در بدن در تسریع امر هضم غذا موثر واقع شود.

طریقه ی مصرف گیاه چله داغی

ریشه چله داغی کاربرد گسترده تری در طب سنتی دارد. می توانید پودر آماده و آسیاب شده این گیاه را از عطاری های معتبر سراسر کشور تهیه کنید. البته می توانید به منظور اطمینان و تازه بودن محصول خودتان این گیاه را آماده کنید. چله داغی در فصل تابستان و در مرداد برداشت می شود به همین بهتر است در این ماه برای جمع آوری این گیاه به طبیعت بروید.
پس از جمع آوری گیاه ریشه آن را با آب ولرم بشورید تا آلودگی ها و ناخالصی ها از ریشه آن پاک شود. سپس ریشه گیاه را تکه تکه کرده و در معرض هوای آزاد قرار دهید تا خشک شود. در نهایت برای استفاده به صورت پودری می توانید توسط آسیاب یا دستگاه خورد کن تکه های ریشه را پودر کرده و مصرف کنید.

موارد احتیاط در مصرف گیاه آدمک

در صورت مصرف به اندازه این گیاه عوارض جانبی کمی گزارش شده است. ما در صورت مصرف بیش از اندازه ممکن است باعث خشکی دهان، سردرد، تهوع، اسهال، بی‌قراری و آلرژی شود.

استفاده از این گیاه به خانم‌ها در زمان بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

در صورت تماس و برخورد برگ‌های این گیاه با چشم و یا قرنیه، عوارض شدید چشمی ممکن است ایجاد شود.

به افراد دیابتی توصیه می شود که در هنگام مصرف سایر داروهای موثر برای دیابت از مصرف این گیاه اجتناب کنند. مصرف همزمان این گیاه و داروها می تواند باعث افت شدید قند خون شود.

استفاده همزمان از این گیاه به همراه داروهای دیورتیک توصیه نمی شود. این گیاه باعث کاهش شدید میزان پتاسیم بدن می شود.