ورزش جودو (Judo) از سخت ترین، قدرتی ترین و بنیادی ترین هنرهای رزمی جهان به شمار می آید. توسعه و پیشرفت جودو ریشه در ورزش های باستانی کشور ژاپن دارد. این هنر رزمی، اولین ورزشی است که با برند آسیای شرقی وارد بازی های المپیک شده است.
کلمه Judo (جودو) از دو بخش ژاپنی تشکیل شده است. Ju (جو) به معنای “آرام” و do (دو) به معنای “راه” یا “روش”. بنابراین جودو یک روش آرام ورزشی برای تربیت ذهن و جسم انسان است. با اینکه افراد تازه کار با دیدن فنون بلند کردن حریف و زمین زدن او به مفهوم کلمه آرام شک می کنند، اما باید بدانید که تمامی تکنیک های اصلی جودو بر پایه آرامش و پیوستگی پایه ریزی شده اند. جودو از هنرهای رزمی توسعه یافته و استفاده شده توسط سامورایی ها و طبقه جنگجویان فئودالی مشتق گرفته شده است. پیشینه این ورزش نشان می دهد که بیشتر تکنیک های جودو برای آسیب زدن و از بین بردن دشمن در زمین جنگ طراحی شده بود.
زمینه پیدایش جودو
تاریخ جودو را نمی توان از ابداع کننده این ورزش جدا دانست. استاد بزرگ و مدرس تربیت بدنی مدارس، جیگورو کانو ژاپنی موسس این هنر رزمی است. کانو در یک خانواده نسبتا ثروتمند زاده شد. بنابراین امکانات خوبی در اختیار او قرار گرفت. او تحصیلات آکادمیک را براحتی از سن هفت سالگی آغاز کرد و زبان انگلیسی و سایر علوم را تحت آموزش چندین آموزگار آموخت. در آن زمان، کانو بدن نحیفی داشت. با مخالفت خانواده تحت تعلیم یک معلم جوجیتسو قرار گرفت. در آن دوره، شهرت جوجیتسو رو به کاهش بود. بسیاری از کسانی که این ورزش را آموخته بودند و مهارت خوبی داشتند، ناامید شده و تمرینات خود را رها کردند. اما کانو بهترین و بامهارت ترین شاگرد استاد بود. با گذشت سال ها و پس از درگذشت استاد، او مدارس و مراکز آموزش جوجیتسو متنوعی تاسیس کرد و به توسعه این ورزش پرداخت.
اما کانو اعتقاد داشت که مفهوم کلمه جوجیتسو برای توصیف این هنر رزمی کلمه مناسب و کافی نیست. Jutsu به معنای هنر و مفهوم است، اما تنها یک روش برای تکنیکهای فیزیکی این ورزش است. به همین دلیل، کانو بخش دوم کلمه را به do به معنای “راه” یا “مسیر” تغییر داد. این کار معنی و مفهوم بهتری به این هنر رزمی بخشید. این گونه بود که جودو برای اولین بار از دل ورزش جوجیتسو بیرون آمد.
قوانین کلی مسابقات جودو
مسابقات جودو بر روی یک تشک تاتامی ۱۴ در ۱۴ متر یا حداکثر ۱۶ در ۱۶ متر برگزار می شود، و ناحیه مبارزه ۱۰ در ۱۰ متر است. در بعضی موارد این ناحیه ۸ در ۸ متر مساحت دارد. جودوکاران قبل از وارد شدن به زمین مبارزه باید به یکدیگر احترام بگذارند.
جودوکاران باید لباس آبی و سفید جودوگی را بر تن کنند، به ترتیب ژاکت و شلوار جودوگی نباید بیشتر از ۵ سانتیمتر از مچ دست و قوزک پا بالاتر باشد. کمربند نیز محکم بر روی ژاکت بسته می شود و از بیرون آمدن قسمت پایین آن جلوگیری می کند. استفاده از تبلیغات بیش از حد بر روی جودوگی ممنوع است، و اگر یک جودوگی مناسب دیگر پیدا نشود، جودوکار با کسر امتیاز یا باخت مسابقه مواجه خواهد شد.
جودوکار نباید از تکنیک های غیرقانونی استفاده کند؛ حمله به مفاصل (به غیر از آرنج)، مشت زدن یا لگد زدن حریف، لمس کردن چهره حریف و یا عمدا مجروح کردن حریف به هیچ وجه جایز نیست.
مدت مسابقات به سن ورزشکار بستگی دارد. طول بازی معمولا ۳ دقيقه برای کودکان، ۵ دقيقه برای نوجوانان و نوجوانان و ۳ دقيقه برای استادان (بزرگسالان سی ساله يا بالاتر) است.
اوزان جودو برای مردان: ۶۰- ، ۶۶- ، ۷۳- ، ۸۰- ، ۹۰- ، ۱۰۰- ،۱۰۰+ کیلوگرم و برای زنان زنان: ۴۸- ، ۵۲- ، ۵۷- ، ۶۳- ، ۷۰- ، ۷۸- ، ۷۸+ کیلوگرم است.
فنون و تکنیک های جودو
تقسیم بندی فنون: هنر رزمی جودو دارای ۶۷ فن پرتابی است؛ ۱۵ تکنیک برای فنون دست، ۱۱ تکنیک برای فنون کمر، ۲۱ تکنیک برای فنون پا، ۵ تکنیک فنون خوابیده به پشت، ۱۵ تکنیک در فنون خوابیده به پهلو. همچنین ۷ تکنیک در حالت خاک، ۱۲ تکنیک در خفه کردن و ۱۰ تکنیک برای شکستن مفصل در ورزش جودو دیده می شود.
درجه‌بندی کمربندهای جودو؛ از سفید تا مشکی
در ورزش جودو، سیستم رنگی کمربند برای تعیین سطح مهارت استفاده می‌شه. این سیستم در کشورهای مختلف ممکنه متفاوت باشه، اما معمولاً شامل رنگ‌های سفید، زرد، سبز، بنفش، قهوه‌ای (سه درجه) و مشکیه. مراحل رده‌بندی کمربندهای این رشته ورزشی به شکل زیره:
مراحل کیو (سطح مقدماتی تا پیشرفته)
روکیو (ششم کیو) – کمربند سفید
گوکیو (پنجم کیو) – کمربند سفید
یون کیو (چهارم کیو) – کمربند سفید
سان کیو (سوم کیو) – کمربند قهوه‌ای
نی کیو (دوم کیو) – کمربند قهوه‌ای
ای کیو (اول کیو) – کمربند قهوه‌ای
مراحل دان (سطح استادی و مهارت بالا)
شودان (اولین دان) – کمربند مشکی
نی دان (دومین دان) – کمربند مشکی
سان دان (سومین دان) – کمربند مشکی
یودان (چهارمین دان) – کمربند مشکی
گودان (پنجمین دان) – کمربند مشکی
قوانین جودو؛ نظم، ایمنی و رقابتی عادلانه
قوانین ورزش جودو طوری طراحی شده که هم امنیت ورزشکارها حفظ بشه، هم مسابقه توی چارچوب احترام و اصول اخلاقی پیش بره.
۱.جریمه‌ها و خطاها
اگر یه جودوکار حین مسابقه منفعل باشه و هیچ تلاشی برای حمله نکنه، یا از تکنیکهای غیرقانونی استفاده کنه، داور می‌تونه جریمه‌اش کنه. همچنین اگه مبارز از محدوده مشخص‌شده روی تشک (تاتامی) خارج بشه، مسابقه متوقف شده و دوباره از سر گرفته می‌شه.
۲.وقفه در مسابقه
گاهی وقتا لازمه داور و کمک‌داورها درباره یه موقعیت خاص توی مبارزه تصمیم بگیرن. در این حالت، داور با گفتن «سونوماما» (به معنی حرکت نکن) مسابقه رو متوقف می‌کنه و هر دو مبارز باید دقیقاً توی همون حالتی که هستن ثابت بمونن. وقتی بحث داور تموم شد، با گفتن «یوشی» مسابقه دوباره ادامه پیدا می‌کنه.
۳.نقش داوران در امتیازدهی و جریمه‌ها
تصمیم‌گیری درباره امتیازات و جریمه‌ها به عهده داور وسطه، اما دو داور کناری هم می‌تونن نظر بدن و در صورت لزوم، امتیاز یا جریمه‌ای رو تغییر بدن. این کار باعث می‌شه داوری مسابقه منصفانه‌تر باشه و حقی از کسی ضایع نشه.
بهترین سن برای شروع ورزش جودو
برای این که در یک هنر رزمی حرفه ای شوید حداقل ده سال تمرین لازم است. بنابراین بهترین سن برای شروع این ورزش ۷ تا ۸ سالگی می باشد. البته برخی اعتقاد دارند برای هنرهای رزمی بهترین سن شروع ۵ تا ۶ سال است. در این سن قدرت تمرکز و یادگیری در کودکان بالاتری است. از آنجا که کودکان قادر به تسلط بر تکنیک های پیچیده نیستند ابتدا حرکات ابتدایی به آنها آموخته می شود.
کلاس های کودکان به تمرینات بدنی عمومی ختم می شود. این ورزش نه تنها برای پسران بلکه برای دختران نیز می تواند انجام گیرد. کلیه پروتکل های این ورزش به زبان ژاپنی عرضه می شوند. برای کسب پیروزی بدیهی است که باید نسبت به حریف خود امتیاز بیشتری کسب نمایید. هر امتیاز توسط یک داور ارزیابی می شود. برای مثال اگر حریف خود را روی هر دو قسمت شانه خود قرار دهید می توانید ۱۰ امتیاز کسب کنید. همیشه قبل از این که کارتان را شروع کنید بدن خود را گرم کنید.
نتیجه‌گیری
آشنایی با جودو نه تنها به یادگیری تکنیکهای فیزیکی محدود می‌شود، بلکه شامل رشد شخصیت، اخلاق و ارزش‌های اجتماعی نیز هست. این ورزش با تأکید بر همکاری، احترام و رشد فردی، به ورزشکاران کمک می‌کند تا در زندگی روزمره خود نیز موفق باشند. جودو به عنوان یک هنر رزمی، به ما می‌آموزد که با چالش‌ها چگونه روبرو شویم و در هر شرایطی بهترین عملکرد را داشته باشیم.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
