همه چیز درباره گیاه جاشیر
جاشیر با نام علمی Prangos ferulacea از گیاهان دارویی است که طبیعت گرم و خشک دارد. این گیاه خاصیت ضد میکروبی داشتهو به عنوان سم زدای قوی شناخته می شود. به همین دلیل، در طب سنتی برای درمان بیماری های کلیوی، سیستم عصبی، درد مفاصل،ترمیم بافت استخوان، صرع، خونریزی و … کاربرد دارد. درادامه با ماه خاتون همراه باشید.
مشخصات ظاهری گیاه جاشیر چگونه است؟
جاشیر گیاهی چند ساله و علفی است که ارتفاع ساقه آن از ۸۰ تا ۲۰۰ سانتی متر متغیر است. این گیاه يک پايه، از شاخه پيدازادان،زيرشاخه نهان دانگان، رده دو لپه ای ها، زير رده گلبرگ داران، راسته جدا گلبرگ ها، خانواده چتريان و جنس جاشير است.
ساقه ها به شکل استوانه ای و پوشیده از تار سفید پنبه ای است که موجب می شود ساقه به رنگ خاکستری سفید دیده شود. در برخیگونه ها ساقه ها به صورت خوابیده است.
محیط رشد گیاه جاشیر چه شرایطی دارد؟
گیاه جاشیر به طور خودرو در نقاط کوهستانی و در ارتفاعات برف گیر می روید. این گیاه در اوایل بهار بعد از ذوب شدن برف ارتفاعاتاز زمین روییده و تا اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد به رشد خود ادامه می دهد. گیاه جاشیر تمام تابستان، پائیز و زمستان را در حالخواب می گذراند.
این گیاه برای رشد نیازمند رطوبت و نور زیاد است. ميزان بارندگی درنقاط مختلف رويش جاشير بين ۵۰۰ تا ۹۰۰ ميلی متر متغير است.
گیاه جاشیر چگونه تکثیر می شود؟
تکثیر گیاه اغلب از طریق بذر صورت می گیرد. بذر گیاه را بعد از رسیدن در خاک قرار می دهند. در بهار سال آینده بذر جوانه زده و رشدمی کند.
بلندی بوته جاشیر در سال اول به ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر می رسد. بوته گیاه در هر سال دو یا سه ماه روی زمین باقی می ماند. پس از اینکهبوته از بین رفت، ریشه در خاك باقی مانده و در سال بعد گیاه جدیدی از سلول های زاینده آن به وجود می آید.
رویش گیاه در سال های بعد به تدریج افزایش می یابد. به طوری که بعد از شش تا هشت سال گیاه به رشد نهایی خود رسیده و اغلب باتولید گل و میوه همراه است.
پراکندگی جغرافیایی گیاه جاشیر چگونه است؟
در ايران رويشگاه اصلی گیاه جاشير در منطقه زاگرس است. اين گياه در استان های مرکزی، فارس، کهکیلویه و بوير احمد، چهارمحالو بختياری، اصفهان، کرمانشاه، لرستان، همدان، کرمان و در بخش هایی از سلسله جبال البرز به صورت خودرو می روید.
منطقه جنگلی کوه نورگان گوغر در شمال شرقی مرکز دهستان گوغر و در شرق روستای چفریز از جمله مهمترین رویشگاه گیاهاندارویی مانند جاشیر است. پرورش این گیاهان از دیرباز در اقتصاد ساکنین منطقه نقش بسزایی داشته است. علاوه بر این، این گیاه ازگونه های مهم مرتعی موجود در فریدونشهر است.
روش استخراج صمغ جاشیر چگونه است؟
اوایل فصل تابستان، ۱۰ تا ۱۲ سانتی متر از خاک کنار ریشه در محل یقه را کنار می زنند. سپس زیر ریشه را برگ های تمیز قرار میدهند. پس از این کار، ریشه را با ابزار های مناسب شکاف می دهند. صمغ گیاه به تدریج در روزهای گرم خارج شده و روی برگ هاجمع می شود.
صمغ گیاه پس از قرار گرفتن در مجاورت هوا سفت شده و قابل جمع آوری است. رنگ سطح خارجی جاشیر زعفرانی و یا قرمز تیره استو مقطعی از آن که سفید است در مجاورت هوا به رنگ تیره در می آید. طعم و بوی این صمغ تند و نامطبوع بوده و موجب گزش زبان میشود.
خواص درمانی برگ گیاه جاشیر کدام است؟
مصرف عصاره برگ گیاه با سرکه و مالیدن آن در درمان ورم طحال مفید است. چنانچه ۱۰ گرم از این عصاره را در مقداری آب انگورمخلوط کرده و پس از ۲۰ روز صاف و مصرف شود برای درمان استسقا و طحال بسیار مفید است.
از برگ گیاه جاشیر ضمادی تهیه می شود که به درمان درد پهلو کمک فراوانی می کند. علاوه بر این، مصرف عصاره برگ آن در التیامدرد سیاتیک موثر است.
دم کرده برگ جاشیر با روغن زیتون را با یکدیگر ترکیب کرده و به صورت مرهم در محلی از عضو که سگ هار گاز گرفته باشد مالیده وقرار می دهند. این کار در درمان هاری سگ بسیار مفید است.
برگ های این گیاه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد. از این رو، اضافه کردن عصاره برگ آن در مرهم ها در التیام زخم ها بسیار مفید وموثر است.
خواص درمانی صمغ جاشیر کدام است؟
خواص درمانی این صمغ موجب شده است از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار باشد. در این قسمت به مهم ترین ویژگی های درمانی آنمی پردازیم.
- چنانچه ۲ گرم صمغ جاشیر با عرق مرزنجوش ترکیب و به صورت خوراکی و یا موضعی مورد استفاده قرار گیرد در درمان شکستگی وکوفتگی و درد ناشی از آن موثر است.
- مصرف حدود ۵ گرم از صمغ، برای استسقا، ازدیاد ترشح ادرار، ازدیاد ترشح عادت ماهیانه، یرقان، معالجه قطره قطره ادرار کردن، نفخرحم، خرد کردن سنگ مثانه و کلیه و خنثی کردن سموم بدن مفید است.
- صمغ جاشیر خاصیت تسکین دهندگی دارد. از این جهت، مصرف خوراکی و یا موضعی آن برای تسکین درد دندان ناشی از کرمخوردگی بسیار موثر است.
- برای کاهش سنگینی گوش، چند قطره از محلول صمغ در آب را درون حفره گوش می ریزند تا این مشکل برطرف شود. ضماد صمغجاشیر در درمان زخم های پوستی و التیام آن بسیار مفید است.
مصرف گیاه جاشیر چه عوارض جانبی دارد؟
مصرفبا وجود خواص فراوانی که مصرف این گیاه به همراه دارد اما زیاده روی در مصرف آن می تواند با عوارض و مشکلاتی همراه باشد. بههمین دلیل توصیه می شود مصرف آن با نظر و مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی همراه باشد.
- این گیاه همانند برخی از گیاهان، گیاهی سمی است. بنابراین مقدار مصرف، زمان مصرف و دوره درمانی آن باید توسطپزشک تعیین شود.
- به زنان باردار و شیرده توصیه می شود از مصرف آن پرهیز کنند.
- توصیه می شود این گیاه همراه با مرزن جوش استفاده شود. مرزن جوش عوارض ناشی از این گیاه را تعدیل کرده و یاکاهش می دهد.
سخن پایانی
گیاه جاشیر با نام علمی Prangos ferulacea از گیاهان دارویی است که از طبیعت گرم و خشک برخوردار است. این گیاه به دلیلداشتن خاصیت ضد میکروبی، به عنوان سم زدای قوی شناخته می شود. در طب سنتی از این گیاه برای درمان بیماری های کلیوی، سیستم عصبی، درد مفاصل، ترمیم بافت استخوان، صرع، خونریزی و … استفاده می شود.
گیاه جاشیر در دو نوع خوراکی و غیر خوراکی وجود دارد. جاشیر بومی ایران بوده و رویشگاه اصلی آن منطقه زاگرس است. این گیاهبیشتر در مناطق کوهستانی روییده و برای رشد به رطوبت و نور فراوان نیاز دارد.
————————————————
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
