مجموعه تاریخی آقازاده در ابر کوه

‎گردآوری: ندا حاج رسولی

مجموعه تاریخی آقازاده در ابرکوه «یزد»

شهر بزرگ و تاریخی یزد، آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است که مجموعه ی تاریخی و ارزشمند آقازاده در ابر کوه یکی از آنها می باشد.

شهرت خانه ی آقازاده به خاطر وجود بزرگترین بادگیر دو طبقه آن میباشد. اگر نگاهی به پشت اسکناس های دو هزار تومانی بی اندازید تصویر بادگیر زیبای خانه آقازاده را مشاهده می کنید که در پشت اسکناس نقش بسته است.

مجموعه خانه تاریخی آقازاده از ۵ خانه تاریخی تشکیل شده است که با نام های حسینی دوست، موسوی، گبری، سید علی آقا و آقازاده نامیده می شوند.

تمامی این خانه ها در یک کوچه قرار دارند.

خانه آقازاده بنایی دو طبقه است و در ساخت آن از خشت و آجر استفاده شده است و درها و پنجره ها از جنس چوب و برای تزیینات و گچ بری ها از ملات گچ استفاده شده است.

تاریخ ساخت بنا به سال ۱۱۵۷خورشیدی باز می گردد که «حاج حسین ابرقویی» یکی از ثروتمندان شهر ابر کوه سفارش ساخت این بنا را داده است.

مساحت این خانه در حدود ۸۲۰ متر مربع و و در زمینی به مساحت ۱۵۰۰ متر مربع ساخته شده است.

سر در ورودی خانه به سبک هشتی و در قسمت شمال غربی خانه می باشد که پس از گذر از یک دالان به حیاط خانه می رسیم که سنگ فرش آن قلوه سنگ های صاف می باشد و حوض مستطیل شکلی صفا بخش حیاط است.

اتاق ها و سایر قسمت های خانه در سه جهت حیاط قرار دارند. با توجه به متفاوت بودن زاویه تابش نور خورشید و دمای هوا در فصلهای مختلف، یکی از قسمتهای خانه که مناسب ترین دما و نورگیری را داشته، مورد استفاده قرار می گرفته است.

بادگیر این خانه که بزرگترین بادگیر ایران می باشد و جهت خنک کردن خانه ساخته شده است در دو طبقه و بر روی سقف اتاق شاه نشین تالار بزرگ که در ضلع جنوبی خانه میباشد، قرار گرفته است.

بادگیر دو طبقه با سقف گنبدی «کلاه فرنگی» که به سبک یزدی ساخته شده باعث شده تا خانه آقازاده نسبت به سایر خانه ها متمایز شود.

بادگیر خانه اقازاده ۱۸ متر ارتفاع و ۱۸ متر مربع مساحت و ۱۹ دریچه مخصوص تنظیم جریان هوا دارد. بادگیر دوم در هماهنگی کامل با بادگیر زیرین می باشد.

مهندسی جالب این بادگیرها به گونه ای است که حتی وقتی باد زیادی نمی وزد، باز هم عمل تهویه هوای اتاق ها به خوبی انجام می گیرد.

در سقف عمارت شاه نشین خانه آقازاده، در زیر هر کدام از مجراهای بادگیر، دریچه های چهارگوشی وجود دارد که برای تنظیم زمان و میزان وزش باد از آنها استفاده می شده است.

این خانه دارای چندین اتاق پنج دری و سه دری میباشد.

نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای خاورمیانه مانند افغانستان، پاکستان و امارات متحده عربی و مصر و کویت و بحرین و …….نیز بادگیر ساخته می شده است، اما با توجه به اینکه ایرانیان باستان به ویژگیهای جریان هوا واقف بودند و با وجود شناسایی بادگیرهایی با قدمت زیاد در ایران، اختراع بادگیر را می توان به ایرانیان نسبت داد.

البته سازمان یونسکو هنوز این مطلب را تایید ننموده است.

اگر سفری به شهر تاریخی یزد داشتید ،دیدن خانه اقازاده در ابرکوه را از دست ندهید.

گردآوری: ندا حاج رسولی

+۱

۰