آب،مظهر روشنایی و نماد پاکی!
آب یکی از مقدس‌ترین عناصر طبیعی نزد ایرانیان باستان به شمار می‌رفت.
بر طبق باورهای اساطیری ایرانیان باستان، آب در گاهنبار دوم، از گاهنبارهای ششگانه آفرینش، آفریده شده است. و زمان آفرینش آن میانه تیر ماه بوده است.
این علاقمندی به آب حتی در خانه های ایرانی هم دیده میشود؛
تاریخ ایران، دوره‌های خشکسالی زیادی را به‌خاطر دارد. آب در این سرزمین عزیز بوده است. و الهه آب، از مقدس‌ترین‌ها. مردم به سختی از دل کویر آب بیرون می‌کشیدند. و همین باعث می‌شد علاوه بر دانستن قدر آب. حرمتش را هم نگه دارند. و در خانه جایی ویژه و زیبا به آن اختصاص دهند.
در ایران قدیم همه ی خانه ها حوض داشتند. که غالبا با کاشی های آبی فیروزه ای پوشیده شده بودند. از حوض و استخر در باغ ها و خانه ها به عنوان ذخیره ای برای آب دادن به گیاهان و حیاط استفاده میکردند.
ایرانیان پشت سر مسافران خود آب میریختند. تا سفر به سلامت و بی خطر انجام شده و مسافر در سلامت کامل باشد.
کاریز یا قنات :
کاریز یا قنات. یکی از روش های ابداعی ایرانیان برای بدست آوردن آب محسوب میشود. قنات با کندن چاه های متعددی از دامنه ی کوهستان تا دشت و متصل کردن آن ها به یکدیگر به وجود می آمد. و از این طریق آب به صورت دائمی جریان پیدا میکرد.
یکی از کاربرد های قنات این بوده است. که اب را زیر زمین جاری میکرد چونکه اب در جریان روی زمین با تابش مستقیم آفتاب ممکن بود بخار شود.
پس از زلزله بم باستان شناسان قدیمی ترین شبکه ی قنات جهان را با قدمتی بیش از دو هزار سال در آن منطقه کشف کردند.
ایرانیان باستان اب جاری را مقدس می‌شمردند.
و به هیچ وجه آن را آلوده نمیکردند. و در تمیز نگه داشتن آن دقت و توجه خاصی به کار می‌بردند. هم چنین با انجام مراسم ویژه ای. به مناسبت‌های خاص، برای آب قربانی می‌کرده و نثار می‌دادند.
به این منظور گودالی کنار اب رود یا دریا یا سرچشمه آب می‌کندند. و خون قربانی را در آنجا میریختند تا خونش اب را آلوده نکند.
عنصر اب دو فرشته نگهبان داشته است. یکی «ایم ناپات» و دیگری «اناهیتا». که به عنوان فرشته مخصوص اب از ارزش و اعتبار ویژه ای برخوردار، و بسیار مقدس و مکرم بوده است.
پرستش آناهیتا به عنوان الهه اب و خدای زرتشتی. مدتها در غرب ایران رواج داشت.
ولی در زمان اردشیر دوم هخامنشی به دیگر جاهای کشور ایران نیز وارد شد. جایگاه این الهه در زمان هخامنشی آن چنان بوده که. داریوش دوم هخامنشی در نقش برجسته خود. در نقش رستم از این الهه اب در کنار اهورامزدا یاد می‌کند.
اهمیت اب و ستایش آناهیتا در بیرون از مرزهای ایران نیز گسترش داشته است. و با گذر از عراق و سوریه به آسیای کوچک و سپس از راه دریای مدیترانه به روم راه یافت. نام آفرودیت-ونوس با آناهیتا در پیوند بود.
****
اب حیات عشق را در رگ ما روانه کن،
آینه صبوح را ترجمه شبانه کن
ای پدر نشاط نو بر رگ جان ما
برو جام فلک نمای شو
وز دو جهان کرانه کن
****
______
گردآوری: مرسده رنجبر
اگر به بخش آداب و رسوم علاقه مندید، از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید:
___________________
