شاخص توده بدنی چیست؟
گردآوری: نغمه ذوالفقاری (متخصص تغذیه و رژیم درمانی)
شاخص توده بدنی چیست؟
این شاخص از تقسیم وزن افراد (برحسب کیلوگرم) بر مجذور قد بر حسب متر به دست می آید.
شاخص توده بدنی توسط دانشمند بلژیکی، آدولف کوتله معرفی شده است که به همین دلیل شاخص توده بدنی به شاخص توده کوتله نیز معروف است. این دانشمند جدولی تهیه کرد و در آن شاخص توده بدنی را بیان کرد.
محاسبه شاخص توده بدنی مشخص می کند که آیا فرد چاق، دارای اضافه وزن، نرمال و یا بسیار لاغراست یا خیر. به طور کلی از آ نجایی که شاخص توده بدنی از سایرروش های محاسبه آسان تر و موثرتر است. تقریبا در همه دنیا به عنوان اساس اندازه گیری چربی بدن استفاده می شود.
فرمول محاسبه توده چربی بدن به شرح زیر است:
BMIدقیقا به چه دردی می خورد و چه کاربردی دارد؟
راهی برای آگاهی از سطح تقریبی چربی بدن به روشی آسان و کاملا ارزان است و به ما قدرت تشخیص اینکه آیا از محدوده وزنی سالمی برخوردار هستیم را می دهد.
به طور کل هرچقدر این شاخص بالاتر باشد نشان دهنده این است که میزان چربی بدن بیشتر است و ریسک ابتلاء به برخی بیماری ها در نتیجه چاقی رو به افزایش است . 
نتایج محاسبه شاخص توده بدنی به چه معنا است؟
با انداره گیری شاخص توده بدنی عددی به دست می آید که میتواند به شما میزان سالم، نرمال بودن یا ناسالم بودن وزنتان را نشان دهد. متخصصان تغذیه با توجه به اعداد به دست آمده، ۶ محدوده وزنی مختلف از “کمبود وزن” تا چاقی بیمارگونه را دسته بندی کرده اند.
با کمک فرمول شاخص توده بدنی، خود را به دست بیاورید و ببینید که عدد به دست آمده در این محاسبه در کدامیک از بازه های زیر قرار دارد و وزن شما سالم است یا ناسالم؟
محاسبه در کدامیک از بازه های زیر قرار دارد و وزن شما سالم است یا ناسالم؟
| وضعیت وزنی | محدوده شاخص توده بدنی |
| کمبود وزن | کمتر از ۱۸.۵ |
| وزن ایده آل | ۱۸.۵ – ۲۴.۹ |
| اضافه وزن | ۲۵– ۳۰ |
| چاقی نوع ۱ | ۳۰– ۳۵ |
| چاقی نوع ۲ | ۳۵– ۴۰ |
| چاقی نوع ۳ (بیمارگونه) | بیشتر از ۴۰ |
شاخص توده بدنی درسنین مختلف باید چه مقدار باشد؟
با توجه به اینکه هرچه سن بالاتر می رود، متابولیسم بدن کاهش می یابد و چربی‌های بدن افزایش پیدا میکند؛ شاخص توده بدنی نیز افزایش خواهد یافت. در زیر شاخص توده بدنی مناسب برای هر سن، گفته شده است.
۱۹ تا ۲۴ سال: شاخص توده بدنی ۲۲
۲۵ تا ۳۴ سال: شاخص توده بدنی ۲۳
۳۵ تا ۴۴ سال: شاخص توده بدنی ۲۴
۴۵ تا ۵۴ سال: شاخص توده بدنی ۲۵
۵۵ تا ۶۴ سال: شاخص توده بدنی ۲۶
۶۵ سال به بالا: شاخص توده بدنی ۲۷
نواقص روش محاسبه
در این روش تنها وزن و قد مورد محاسبه قرار میگیرد و سایر ویژگی ها نادیده گرفته میشود. برخی افراد دارای استخوان‌های درشت تر و محکم تر هستند و در نتیجه وزن بیشتری نسبت به شاخصی با همان قد ولی با استخوان‌های ضعیف تر دارند.
از آنجایی که عضلات نسبت به چربی ها حجم بیشتری دارند ممکن است فردی با عضلات کم و چربی بیشتر چاق به نظر نیاید ولی شخصی با عضلات بیشتر و چربی کمتر چاق به نظر برسد.
شاخص توده بدن در زمان و مکان متغیر است. توده بدنی افراد در کشورهای مختلف متفاوت است.
در زمستان بدن برای مقابله با سرما و جلوگیری از ورود آن به بدن، چربی را افزایش می‌دهد. به طور کلی افراد در زمستان نسبت به تابستان وزن بیشتری دارند. از طرفی هم چاقی و لاغری یا همان توده چربی بدن افراد به ژنتیک بسیار وابسته است؛ در واقع افراد توده بدنی‌شان را از پدر و مادر خود به ارث می‌برند .
تفسیر شاخص توده بدنی در کودکان
برای گروه های سنی زیر ۲۰ سال، تفسیرشاخص توده بدن متفاوت است. برای کودکان و نوجوانان، این تفسیر با توجه به سن و جنس می تواند با یکدیگر متفاوت باشد. میزان چربی بدن با افزایش سن تغییر می کند. همچنین این مقدار در دختران و پسران جوان با یکدیگر تفاوت دارد. به طور کلی دختران مقدار چربی بیشتری نسبت به پسران دارند و زودتر از آن ها به چربی هایشان اضافه می شود.
ارتباط شاخص توده بدن و سلامت
بر اساس آمار انستیتو ملی بهداشت ایالات متحده، در هر سه بزرگسال بالغ، بیش از دو نفر چاق محسوب می شوند و حدود ۱۷٪ کودکان و نوجوانان ۲ تا ۱۹ سال نیز چاق هستند .
این افزایش وزن به دلیل عدم تعادل بین کالری مصرفی و میزان کالری است که در طول روز سوزانده می شود. اگر کالری بیشتری مصرف کنید و مقدار کمی از آن را بسوزانید، با گذشت زمان وزنتان افزایش می یابد. این عدم تعادل یکی از بزرگ ترین عوامل افزایش وزن است. با این حال، وزن ایده آل در درجه اول توسط ژنتیک و در درجه بعدی به میزان غذایی که می خورید و ورزشی که انجام می دهید بستگی دارد. .
بالا رفتن شاخص توده بدنی می تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی شود.
بنا بر این فراموش نکنید که وضعیت وزن خود را در محدوده سالم قرار دهید.
بیماری هایی که بر اثر شاخص توده بدنی بالا ایجاد می شوند عبارتند از:
بیماری های قلبی
فشار خون بالا
بیماری های کبد
دیابت
سکته مغزی
سنگ های صفراوی
برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه، روده بزرگ و کلیه
بیشتر این خطرات به دلیل چاقی بروز پیدا می کنند و شما می توانید با انجام ورزش، شاخص توده بدنی خود را کاهش دهید .یک مطالعه جدید نشان می دهد که چربی بدن بر اثر سه بار ورزش در هفته می تواند کاهش یابد و شما را در رسیدن به یک وزن سالم یاری کند. همچنین شما باید عادات غذایی خود را نیز تغییر دهید. همچنین می توانید در این راه از یک مشاور تغذیه ای کمک بگیرید. یک متخصص تغذیه می تواند به شما بیاموزد که برای کاهش وزن چه غذاهایی و به چه مقدار باید مصرف کنید.
شاخص توده بدنی کم نیز می تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی شما شود.
فقدان چربی کافی در بدن می تواند منجر به بروز بیماری های زیر شود.
پوکی استخوان
مشکلات قلبی
کاهش عملکرد سیستم ایمنی
کمبود آهن
اگر شاخص توده بدنی شما کم است باید با یک پزشک صحبت کنید و در صورت نیاز، مقدار غذای مصرفی خود را افزایش دهید. کاهش میزان ورزش نیز می تواند به افزایش وزن شما کمک کند، اما بهترین راه کمک گرفتن از یک متخصص تغذیه است که می تواند باعث شود که شما وزن خود را با روشی سالم افزایش دهید.
اگر به بخش سلامتی علاقمند هستید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
