۸ مهر، روز بزرگداشت مولوی
گردآوری: ندا حاج رسولی
۸ مهر، بزرگداشت مولوی
در گاهشمار ایرانی روز هشتم مهر ماه روز بزرگداشت مولوی نام گزاری شده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی، سازمان یونسکو این سال را به نام سال مولوی نام گزاری و اعلام نمود . از آن پس در ایران تصمیم بر آن شد که روز هشتم مهرماه، که زادروز مولانا می باشد را برای بزرگداشت وی در گاه شمار ثبت و اعلام نمایند.
مولانا با نام اصلی جلال الدین محمدخطیبی بکری، در روز ششم ربیع الاول سال ۶۰۴ هجری در شهر بلخ دیده به جهان گشود. نام پدرش محمود بود و شهرت پدرش سلطان العلما بهاالدین ولدین ولد بوده است.
در طول زمان به مولانا لقب های مختلفی مانند:
جلال الدین، خداوندگار، مولانا خداوندگار، مولوی رومی و ملای رومی نسبت داده اند.
مولانا در هجده سالگی با گوهر خاتون دختر خواجه لالای سمرقندی ازدواج کرد وحاصل این ازدواج دو پسر به نام‌های سلطان ولد و علاءالدین محمد شد. همسر دوم مولانا کرا خاتون قونوی نام داشت و مولانا از او فرزندانی به نام‌های مظفرالدین امیر عالم و ملک خاتون داشت. همسر دوم مولانا ۱۹ سال پس از وفات مولانا زنده بود.
بدون شک مولانا یکی از نام آورترین شاعران پارسی گوی بوده است
که در عرصه عرفان و تصوف نیز دارای شهرت فراوان بوده است.
با آنکه آثار مولوی به عموم جهانیان تعلق دارد، ولی ایرانیان و پارسی زبانان بهرهٔ خود را از او بیشتر می‌دانند، چرا که اکثر آثار او به زبان پارسی سروده شده، و از محیط فرهنگ ایرانی بیشترین تاثیر را پذیرفته‌است. داستانهای مثنوی عموما با فرهنگ ایران آن روزگار منطبق بوده‌است.
مولانا در حدود سال ۶۴۲ هجری قمری شمس را ملاقات نمود و شمس چنان او را شیفته کرد، که درس و وعظ را کنار گذاشت و به شعر و ترانه و دف و سماع پرداخت.
مولانا پس از ملاقات و همنشینی با شمس تبریزی طبعش در شعر و شاعری شکوفا شد و به سرودن اشعار پر شور عرفانی پرداخت. کسی نمی‌داند شمس به مولانا چه گفت و آموخت که دگرگونش کرد؛ اما واضح است که شمس عالم و جهاندیده بود و برخی به خطا گمان کرده‌اند که او از حیث دانش و فن بی‌بهره بوده‌است که نوشته‌هایش او بهترین گواه بر دانش گسترده‌اش در ادبیات، لغت، تفسیر قرآن و عرفان است.
مولوی در این باره چنین می سراید:
زاهد بودم ترانه گویم کردی
سر حلقهٔ بزم و باده جویم کردی
سجاده نشین با وقاری بودم
بازیچهٔ کودکان کویم کردی
اثار مولانا عبارتند از:مثنوی معنوی، دیوان شمس، فیه ما فیه، مکتوبات و مجالس سبعه.
مولوی در سن۶۳ سالگی و در روز یکشنبه پنجم جمادی الاخر سال ۶۷۲ هجری قمری بر اثر بیماری چشم از جهان فرو بست.
آرامگاه مولوی در شهر قونیه، در کشور ترکیه قرار دارد.و مکانی بسیار دیدنی برای گردشگران و علاقه مندان شعر و ادب دنیا است. در سال ۱۹۲۷ میلادی مقبره مولانا به موزه تبدیل شد.
۱۷ دسامبر (۲۶ آذر ماه) روز وفات مولانا می باشد.
در قونیه هر سال مراسم ویژه بزرگداشت مولانا از ۷ تا ۱۷ دسامبر (۱۶ تا ۲۶ ماه آذر) برگزار می‌شود. در ترکیه به شب وفات مولانا شب عروسی یا وصلت مولانا نیز گفته می‌شود. مردم این روز را به علت وصال مولانا با معبود خود جشن می‌گیرند. در مهرماه هر سال نیز مراسم بزرگداشت دیگری به مناسبت سالروز تولد مولانا در قونیه برپا می‌شود.
منابع:
*پله پله تا ملاقات خدا (دربارهٔ زندگی، اندیشه و سلوک مولانا جلال الدّین رومی): عبدالحسین زرین‌کوب، تهران: علمی، چاپ هفدهم، تهران، ۱۳۸۰.
* زندگانی مولانا جلال‌الدین محمّد: بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، ۱۳۶۶.
* شرح جامع مثنوی معنوی: کریم زمانی، تهران: اطلاعات”
اگر به بخش فرهنگ و هنر علاقه مند هستید، از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید:
روی لینک زیر کلیک کنید:👇🏻
