نوروز باستانی و آیین چیدن هفت سین
گرد آوری: ندا حاج رسولی
نوروز باستانی و آیین چیدن هفت سین
به روایت میر جلال الدین کزازی: نوروز آنچنان در ایران کهن ارزشمند و گرامی بوده است که داریوش
هخامنشی شهری را به پاس نوروز پی افکند که امروزه ما آن را تخت جمشید می نامیم.
می توان انگاشت که این شهر به پاس اینکه آیین نوروز در آن برگزار شود پدید آمده است.
تخت جمشید شهری نبوده که شهریاران هخامنشی همواره در آن بزیند، بیارمند و باشنده باشند.
برهان و نشانه های آن هم این است که بیشترین سنگ نگاره هایی که در تخت جمشید میبینم گویای رسم و راه های نوروزی است، فرمانروای بزرگ ایران بر اورنگ نشسته است، نمایندگانی از کشورهای گوناگون که بخشی از جهانشاهی هخامنشی را می سازند به رده ایستاده اند تا به نزد او بار بیابند و ارمغان نوروزی خود را به وی پیشکش کنند.
نوروز بدون شک یکی از جشنهای کهن به یادگار مانده از دوران باستان می باشد که آداب رسوم خاص خود را داراست.
یکی از شاخص ترین سنت های نوروزی چیدن هفت سین می باشد.
چیدن هفت سین شاید آیین کهنی نباشد، اما جنبه های نمادین آن ریشه های کهنی دارد.
در ایران باستان عدد هفت مقدس بوده است و عددی خوش یمن بوده است، مانند کاربرد هفت خوان رستم، هفت رنگ رنگین کمان، هفت آسمان، هفت شهر عشق در عرفان، هفت روز هفته و هفت پیکر و ……
امروزه هفت سین نوروزی عبارت است از «سیر، سبزه، سیب، سنجد، سرکه، سمنو و سماق» و برخی بر این باورند که:
سیر: نماد اهورا مزدا است
سبزی یا سبزه: فرشته اردیبهشت و نماد آبهای پاک و بیکران است
سیب: فرشته زن، نماد باروری و پرستاری است
سنجد: فرشته خورداد نماد دلبستگی است
سرکه: فرشته امرداد نماد جاودانگی است
سمنو: فرشته شهریور نماد خواربار است
سماق: فرشته بهمن نماد باران است
اما داستان های مختلفی در رابطه با هفت سین وجود دارد. به روایتی هفت سین نشانه ی هفت دانه ی گیاهی می باشد که می توان با آن سبزه نوروز را سبز کرد.
زیرا طبق مستنداتی در ایران باستان ۲۵ روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده عدد ستون از جنس خشت خام بر پا می ساختند و بر هر کدام یک نوع غله می کاشتند. اگر دانه ها خوب می روییدند سال پربرکتی در پیش رو داشتند.
از طرفی زمان پارسیان کهن، هر خانواده ده روز مانده به نوروز از هفت نوع دانه رستنی ،سبزه می پرروراندند و ظرف های آنها را بر سر در خانه های خودقرار می دادند و باور داشتند که هر دانه که بهتر سبز شود نشانه ی پر ثمربودن آن برای کاشت محصول همان سال خواهد بود
در هفت سین پارسیان انار نیز وجود داشته است.
هاشم رضی در کتاب خود می نویسد که: ایرانیان عقیده داشتندکه در ایام نوروز ارواح درگذشتگان از جایگاه اسمانی خود به زمین و به خانه های خویش باز می گردند.
باز ماندگان برای پذیرایی از آنها سفره ای رنگین می گستراندند و انواع خوراک ها را در آن می نهادند تا ارواح درگذشتگان از پذیرایی و صفا و پاکیزگی بازماندگان دلخوش شده و آنان را برکت عطا کنند.
به اعتقاد دکتر مهرداد بهار ، آیین هفت سین در ارتباط با تقدس هفت سیاره بوده است و گمان بر این بوده که اگر کسی هر هفت را در اختیار داشته باشد ، نظر لطف هر هفت سیاره را به خود جلب کرده و خوشبخت می شود.
همان طور که عنوان شد، گفتنی ها درمورد هفت سین، تاریخچه و افسانه هایش بسیار است اما در این متن به ذکر مهم ترین مطالب در این خصوص بسنده کردیم.
با آرزوی سالی پر از شادی و تندرستی برای همگان
عالی👍👍
سرکار خانم ندا حاج رسولی متون ارسالی شما بسیار جالب بود تلاش شمادر بزرگداشت اثارومراسم های باستانی ستودنی می باشد