جشن باستانی فروردینگان

گردآوری: ندا حاج رسولی

 

در ایران باستان به مناسبت های مختلف جشن های متعددی برگزار می کردند و جشن و شادی نوعی عبادت شمرده می شد.

جشن باستانی فروردینگان

ایرانیان مردمی شاد بودند و از هر فرصتی برای جشن و پایکوبی استقبال می کردند

جشن های گاهنبار ها که جشن سالگرد آفرینش های شش گانه «آسمان، زمین، آب، گیاه، چارپای مفید و انسان» بود، در زمانی خاص برگزار می شد و دسته ای دیگر از جشن ها هنگام برابری نام روز و ماه برگزار می شد که جشن ماهانه خوانده می شدند.

در گاه شمار زرتشتی، هر روز از ماه را با نام یکی از امشاسپندان و ایزدان می نامند.

در هر ماه، در روزی که با نام آن ماه همنام می شد، ایرانیان باستان جشنی بر پا می کردند، برخی از این جشن ها تا به امروز اعتبار خود را حفظ کرده اند و همچنان توسط زرتشتیان برگزار می شوند.
روز نوزدهم هر ماه در گاه شمار زرتشتیان فروردین نام دارد و در این ماه در فروردین روز جشنی بر پا می شود که به آن «فروردینگان» یا « فردوگ» گفته می شود.

فروردینگان در حقیقت جشنی، برای یادبود درگذشتگان می باشد و از آن جهت که در آیین زرتشتی مراسم سوگواری به شکل امروزی وجود ندارد، این مراسم به صورت جشن برگزار می شود و پیروان دین بهی با برگزاری جشن فروردینگان اموات در گذشتگان خود را نیز در شادی خود شریک می کنند.

جشن باستانی فروردینگان

در این روز از درگذشتگان یاد نموده و بر سر آرامگاه آنان حاضر می شوند و آرام گاهها را با گل می آرایند.

زرتشتیان ایران نیز در روز جشن فروردینگان در محل آرامگاه ها اوستا می خوانند و داد و دهش و انفاق می نمایند و بوهای خوش در آتش می ریزند و هفت جور میوه خشک از قبیل:

خرما، انجیر، سنجد، کشمش، توت و غیره که آن را «لرک» می نامند، فراهم می آورند و موبد بر انها اوستا می خواند و آنها را تبرک می کند و سپس بین مردم تقسیم می کنند، میوه های تر و خوراکی هایی دیگر که «میزد» نامیده می شود نیز برای تشریفات آفرینندگان مهیا می شود.

جشن های نوروزی و جشن جشن های ماه فروردین با« فرورها » پیوند مستقیم دارند، زیرا ایرانیان باستان معتقد بودند که فرورها در ماه فروردین به زمین می آیند

و به خانه های سابق خویش میروند، پس مردم باید برای پیشواز آنان خانه های خود را تمیز نمایند و برای هدایت آنان آتش روشن کنند و بوهای خوش در آتش بریزند

و اوستا بخوانند تا روان ها آسایش داشته باشند و با شادی و نشاط باشند و با خود برکت بیاورند در شهر یزد هموطنان زرتشتی در روز نوزدهم فروردین ماه جهت برگزاری این جشن همگی ساعت چهار بعد از ظهر حضور می یابند و هفت موبد وارد می شوند و می نشینند و «لرک ها» را در چادر شب هایی میریزند و نزد موبدان می گذارند تا بر آنها اوستا بخوانند.

جشن باستانی فروردینگان

موبدان بیشتر سرودهایی از فروردین یشت می خوانند و سپس لرک ها را توسط موبد یارها بین مردم تقسیم می شود

دکتر فرهنگ مهر در رابطه با جشن فروردینگان چنین میگوید:

((فروردینگان اولین جشن ماهانه ی سال است که در آغاز بهار و پس از نوروز، نوروز بزرگ و سیزده بدر برگزار می شود. زیرا فروردین روز از ماه فروردین است.

این جشن در ماهی که سراسرش جشن است، در اوج شادی ِ مردمان ِ پهنه ی ایران زمین به لحاظ جغرافیایی و پهنه ی فرهنگ ِ ایرانی، در شادمانی ِ طبیعت، در بهار ِ شکوفه باران، به یاد ِ رفتگان و نشاط ِ روان آنها، بر بستری از پاکیزه گی و با بوی خوش عود و کندر در آتش برگزار می شده و هم اکنون می شود.
گویی شادی و شادمانی از ویژه گیهای ذاتی ِ نیاکانمان بوده که غم را در سرای شان، هرگز مکانی نبوده است.

حتی در همین جشن فروردینگان یا جشن فرودُگ ها، آنها را غم همراه نبوده و نیست.

بلکه صحنه آرایی می کردند و می کنند تا آنانیکه زنده هستند به شادمانی بپردازند و در این شادمانی ِ بهاری، روان ِ رفتگان را با دود کردن چوب ِ معطر و آتش افروختن، به خانه های خویشان فرا خوانند تا در این بهار ِ شکوفه زار، در جمع ِ شادمان ِ خویشان ِ زنده گان، شاد گردند.

این جشن با همه ی کهنسالی و بارها و همواره با هجوم پیاپی بیگانه گان ِ ضد شادی و شادمانی، تا کنون به همت ِ همت مداران و ادامه دهندگان راستین نیاکانمان از هر غبار ِ فراموشی بیرون کشیده شده و در جای جای ِ جان ِ جهان ِ ایرانزمین و در سر زمین قلوب ایرانیان، پاک و منزه به امروزیان سپرده شده است تا هر چه بالا بلندتر و زلال و شفافتر، بر بام ِ ایرانزمین در همه سو جشن گرفته شود.))

برگرفته شده از نوشتار دکتر فرهنگ مهر، دیدی نو از دینی کهن

‎گردآوری: ندا حاج رسولی

Maahkhatoon97