جبار باغچه بان را بیشتر بشناسیم
گردآوری: ندا حاج رسولی
پایداری فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی مرهون تلاش فعالان و بزرگ مردان اندیشمندی همانند جبار باغچه بان است که با تربیت نسلی کوشا در مسیر توسعه و پیشرفت میهن تلاش و از خود گذشتگی های فراوانی کردند.
جبار باغچه بان در ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ در شهر ایروان، که پایتخت کنونی جمهوری ارمنستان می باشد، چشم به جهان گشود . پدربزرگ جبار به نام رضا عسگر زاده، اهل تبریز بود و برای کار به ارمنستان مهاجرت کرده بود. پدر وی عسگر عسگر زاده نیز در شهر ایروان به شغل معماری و قنادی مشغول بود.
جبار باغچه‌بان به علت شرایط خانوادگی موفق به کامل کردن تحصیلات خود نشد او تا سن ۱۵ سالگی در مکتب خانه به تحصیل مشغول بود و در ۱۵ سالگی با اندک سوادی که داشت مجبور به ترک تحصیل شد و برای گذراندن زندگی تصمیم گرفت که همراه با پدرش به قنادی و بنایی مشغول شود.
در جريان قحطی و بيماری و جنگ های محلی، پس از فوت پدر و مادرش، در سال ۱۲۹۸، جبار به همراه همسرش به طرف وطن خود راه افتاد و بالاخره پس از گريز از چنگال چند بيماری مهلک که در آن زمان شايع شده بود و پس از قطع انگشتان پايش (برای رهايی از مرگ حتمی)، به مرند رسيد. در مدرسه دولتی احمديه در مرند با ماهی ۹۰ ريال در سمت آموزگاری مشغول به کار شد.
جبار باغچه‌بان به واسطه روش ابتکاری که در تدريس داشت،
در سال ۱۲۹۹ به موجب حکم رياست فرهنگ تبريز، به شهر تبریز منتقل گشت و در آنجا مشغول به کار شد.
باغچه بان در سال ۱۳۰۳ به دستور “فيوضات” رئيس فرهنگ وقت، اولين کودکستان ايرانی در تبريز را با نام “باغچه اطفال” تاسيس کرد و از همان زمان نام فاميل خود را از عسگرزاده به باغچه بان تغيير داد؛ با اين منظور که همان گونه که معلمين دبستان و دبيرستان ها، آموزگار و دبير ناميده می شوند، مربيان کودکستان ها هم باغچه بان ناميده شوند.
در میان دانش آموزان اولین کلاس جبار باغچه‌بان، چندین دانش آموز ناشنوا هم بودند، که وجود این دانش آموزان جبار را به فکر واداشت.تا مدرسه ای برای افراد ناشنوا دایر کند. بدین ترتیب اولین مدرسه ناشنوایان در ایران توسط او در تبریز دایر گشت.
جبار باغچه‌بان فردی بسیار روشنفکر و با افکاری بسیار بزرگ بود. او در سال ۱۳۲۲ خورشیدی، نهادی به نام «جمعیت حمایت از کودکان کر و لال » را بنا نهاد.
او همچنین صاحب امتیاز مجله ای به نام مجله ی زبان نیز بود.
تلاش و کوشش او در راه ارتقا و بهبود سطح آموزش در کشور به ویژه در مورد ناشنوایان ستودنی و کم نظیر است.
او در طول زندگی پر بار خود به ابتکارات و روشهای ویژه ای در تعلیم و تربیت دست یافت.
روش شفاهی درتعلیم ناشنوایان، آموزش روش حساب ذهنی به ناشنوایان، ابداع گاهنجار یا گاهنما که وسیله ای برای نشان دادن پستی و بلندی های اقیانوس ها روی نقشه می باشد، از جمله ابتکارات او می باشد.
جبار باغچه‌بان در چهارم ادز ماه ۱۳۴۵ خورشیدی برای همیشه چشم از جهان فرو بست. روانش انوشه و یادش گرامی.
منبع:برگرفته از زندگی‌نامه جبار باغچه‌بان – به قلم خودش، تهران، چاپ، ارژنگ، ۱۳۵۶
اگر به بخش فرهنگ و هنر علاقمند هستید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
