آشنایی با مراسم برف چال
یکی از توریستی ترین و دیدنی ترین استان های کشورمان ، استان مازندران است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می کشاند.
یکی از سنت های قدیمی این مرز و بوم، برف چال به معنای گودال برف است که در گویش مازندرانی به آن وَرفِ چال می گویند.
ریشه رسم برف چال
این آیین ریشه ای تاریخی و مذهبی دارد و پیشینه آن به دوره آل بویه ، در طبرستان ، باز می گردد. امروزه این مراسم در منطقه اسک وشِ شهرستان لاریجان همچنان گرامی داشته می شود و اهالی اجرای آن را مهم می شمارند.
چگونگی انجام این رسم
ساکنان این منطقه از جمله اهالی روستای آب اسک، نیاک و … گرد هم می آیند و در روزی معین از فصل بهار، بقایای برف های زمستانی را از کوهستان برداشته و در جایی مشخص در دامنه کوه دماوند انبار می کنند.
حضور چشمه های شفا دهنده و آب های معدنی جوشان در روستای آب اسک از عوامل مهم تداوم و تقویت باور به قداست آب است. همین مساله انجام مراسم برف چال را بیش از پیش مهم جلوه می دهد.
زمان اجرا این رسم
زمان اجرای این مراسم مشخص نیست چرا که روز اجرای آن بسته به عوامل طبیعی و آب و هوایی و بر اساس وجود برف در منطقه مشخص می شود. مراسم برف چال تعاون و همیاری روستاییان ناحیه را به نمایش می گذارد و به کینه ها و کدورت ها نیز پایان می بخشد.
این مراسم موجب تامین آب مورد نیاز دام داران در تابستان می شود. از این رو به رونق دام داری در منطقه نیز کمک می کند. این سنت از سال های دور به یادگار مانده و هنوز هم در قلب مردم جایگاهی ویژه دارد.
هدف از چال کردن برف در مازندران چیست؟
در واقع داستان از این قرار است که سال ها پیش دامداران اب اسک قصد کندن گودالی در اسک وش را داشته اند که از آن به عنوان محل ذخیره ی برف برای حل مشکل کم آبی در تابستان استفاده کنند اما زمین مناسب را نمی یافتند.
روزی از روزها عده ای بر انها وارد می شوند که مردم محلی آنها را سیدحسن ولی و سید حسن عالی (جد مردم روستای نیاک) و چند تن از همراهانشان می دانند. سیدحسن ولی با عصای خود محل مناسب را که فاقد سنگ است به دامداران نشان می دهد. از آنها می خواهد هر ساله طی مراسمی عمل ریختن برف در گودال را انجام دهند. در این مراسم گوسفندی قربانی کنند و اهالی نیاک را با نان و پنیر و عسل در وعده ی صبحانه میزبان باشند.
بعد از اینکه گودال حفر می شود مردم که مکان های زیادی را بدین منظور امتحان کرده و هربار به زمینی سخت و پر از سنگ برمی خوردند. این واقعه را به عنوان کراماتی از طرف سید حسن ولی می پذیرند و هر ساله مراسم برف چال را با شکوه تمام برگزار می کنند.
آیا آیین برف چال مازندران هنوز ادامه دارد؟
امروزه بعد از گذشت حدودا ۶۰۰ سال هنوز این مراسم در این منطقه برگزار می شود. مراسم برف چال تمام و کمال توسط مردها برگزار می شود.
ممنوعیت حضور زنان در مراسم برای ساکنان آب اسک شدیدتر است. به طوری که زنان در این روز نباید روستا را ترک کنند. در عوض آنها هم بیکار ننشسته و مراسم خاص خود را دارند که به نام زن شاهی یا مادرشاهی معروف است.
مردان باید مراقب خود باشند چون در صورت حضور آگاهانه یا بی خبرانه در روستا مورد مجازات زنان قرار می گیرند و ممکن است زندانی شوند. در روز جشن، دو نفر از زنان لباس عروس و داماد می پوشند و سایرین با رقص و پایکوبی شادی آفرینی می کنند.
—————————————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
