جشن آذرگان
جشن آذرگان در نهمین روز از آذرماه که نام و ماه یکی میشود روز آذر در ماه آذر، برگزار میشود.جشن آذرگان در سالنامه مزدیسنی (زرتشتی) سوم آذرماه است.
آتش یکی از چهار عنصر پاک در نزد ایرانیان باستان و زرتشتیان است. آذر نام ایزد نگاهبان آتش است. از این رو، آذرگان نیز در شمار جشن هایی است که آیین های آن با با بزرگداشت آتش که یکی از فروزه های نیک اهورایی است، نزدیکی و همخوانی دارد.
آتش میان ایرانیان از دیرباز از سپنت ینگی (پاکی و ورجاوندی) ویژه ای برخوردار بوده است و بنا به یک باور آن را جانشین خورشید روی زمین می دانستند. به این دلیل است که در اوستا سروده هایی درباره ستایش آتش و خورشید به چشم می خورد.
آذر در اوستا « آتَر _ آتَرش » و در پهلوی « آتُر _ آتَخش » و در پارسی امروزه « آذر _ آتش » است. آذر، ایزد نگهبان آتش و فروزه اهورامزداست برای همین، گاه او را در شمار امشاسپندان آورده اند.
در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده های زاستار(طبیعت) است که ستودنی ست چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده های هستی جاری می سازد و با روشنایی خود که نشانی از اذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می بخشد، پس «سوی ستایش» اهورا مزدا است و آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می کنند. جشن آذرگان از جشن های ویژه آتش در فرهنگ ایران است که در ستایش آذر اهورایی برگزار می شود.
در یسنا نیز بارها به آذر و آتش و اهمیت آن اشاره شده است که چند نمونه از آن به این شرح است:
« ای آذر تویی خوشی بخش جهان مزدا آفریده، ما خواستاریم به وسیله تو با اندیشه پاک، گفتار است و کردار درست و آیین نیک، مزدا اهورا را پرستش کنیم و به او نزدیک شویم.»
گذشته گان ما آذرگان را روزی خجسته می دانستند و در خانه ها و بام ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و خواندن نیایش ها و گستردن سفره آیینی با خوراکی های گوناگون در آتشکده ها که آذین بندی شده بودند، جشن می گرفتند.
به هنگام جشن، بر آتش چوب های خوش سوز و خوش بو می نهادند و آنگاه به مناسبت آغاز سرما، از آتش فروزان در آتشگاه، هر کس اخگری به خانه برده و آن آتش تا پایان زمستان در خانه ها فروزان بود و نمی گذاشتند خاموش شود و آن را نیک فرجام و فرخنده می دانستند.
گردآوری: مرسده رنجبر
