آشنایی با خواص جفت بلوط
جفت بلوط به پوسته نازک و چوبی میوه انواع مختلف درخت های بلوط گفته می شود که خاصیت درمانی دارد. جفت بلوط را می توان به صورت چای، دمنوش، جوشانده و پماد مورد استفاده قرار داد. در این مقاله از ماه خاتون به بررسی خواص جفت بلوط، طرز تهیه دمنوش آن می پردازیم.
جفت بلوط منبعی غنی از تانن و ترکیبات فلانوییدی است و علاوه بر کاربرد های درمانی در رنگرزی نخ خام، تولیدات صنایع دستی و دباغی پوست دام کاربرد دارد.
مشخصات ظاهری درخت بلوط
جفت شامل پوسته نازک و چوبی میوه بلوط است که رنگ قهوه‌ای تیره دارد. این پوسته به آسانی شکسته می شود و طعمی گس و تلخ دارد. معمولا علاوه بر این پوسته، پوسته های غشایی و قهوه‌ای رنگ پوسته ثانویه روی دانه های بلوط نیز مشاهده می شود.
درخت بلوط ارتفاعی حدود چهل متر دارد. برگ های این درخت کمی کشیده و تقریبا پهن است. این برگ ها به صورت متناوب نسبت به ساقه ها رشد می کنند. کنار این بررگ ها، دندانه های بزرگ و منحنی دیده می شود.
گل های معطر درخت بلوط، به رنگ زرد مایل به سبز است که به صورت خوشه هایی بلند و آویزان رشد می کنند. میوه درخت بلوط، کشیده و بیضی مانند است. انتهای این میوه، زایده ای کاسه ای شکل وجود دارد که میوه را به ساقه متصل می کند. پوسته میوه بلوط ابتدا به رنگ سبز است. اما، پس از رسیدن کامل، چوبی و قهوه ای رنگ می شود. درون هر پوسته چوبی نیز یک مغز قرار دارد. میان مغز میوه بلوط و پوسته چوبی آن، غشایی نازک و قهوه ای وجود دارد که جفت بلوط نامیده می شود.
پراکندگی جغرافیایی درخت بلوط
درخت بلوط در ایران بیشتر در دامنه های زاگرس و مناطق لر نشین دیده می شود. مناطق اصلی بلوط استان های فارس، چهار محال بختیاری، کهگلویه و بویر احمد و ایلام است. دشت برم در کازرون نیز بزرگترین دشت بلوط ایران است که در غرب استان فارس قرار دارد.
نام های دیگر بلوط
بلوط به تیره راش تعلق دارد. این درخت در مناطق مختلف آذربایجان، کردستان، لرستان و فارس به نام‌های محلی دارمازو، مازو، داری مازو یا برودار و داربلی معروف است.
خواص درمانی جفت بلوط
برای درمان اگزما مفید است
این پوسته دارای ترکیب تانن است که خواص ضد التهابی قوی دارد. از این رو، می تواند در درمان بیماری های پوستی التهابی مانند اگزما بسیار موثر باشد. علاوه بر این، سبب از بین رفتن چین و چروک صورت شده و برای جوانسازی پوست مفید است.
در پیشگیری از پوکی استخوان و در مان رفلاکس معده موثر است
میوه بلوط منبعی غنی از فسفر، پتاسیم و کلسیم است که به سلامت استخوان ها و تقویت آن ها کمک می کند. از این رو، مصرف آن خطر ابتلا به پوکی استخوان را به میزان چشمگیری کاهش می دهد.
یکی دیگر از ویژگی های درمانی بلوط کاهش اسید معده و درمان زخم معده است. علاوه بر این، خاصیت ضد التهابی داشته و مشکلات ناشی از زخم را برطرف می کند. به افرادی که از رفلاکس معده رنج می برند توصیه می شود از جفت بلوط استفاده کنند.
جفت بلوط در درمان عفونت زنان نقش دارد
به خانم هایی که از عفونت های رحمی مربوط به رحم، واژن و یا تخمدان ها رنج می برند توصیه می شود برای رهایی از این مشکل محلول ترکیبی شستشوی واژن شاه بلوط را مصرف کنند.
روش تهیه محلول ضد عفونی شاه بلوط
مواد مورد نیاز
- ۱۵گرم شاه بلوط خشک (نیم کوب شده)
- ۱۰گرم گلنار خشک
- چوب درخت گز (نیم کوب شده) ۱۰گرم
- ۱۰گرم عدس (نیم کوب شده)
- یک و نیم لیتر آب
مواد فوق را با یکدیگر مخلوط کرده و در ظرفی لعابی بریزید. سپس روی حرارت قرار داده و پس از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه جوشاندن، مواد درون ظرف را از صافی عبور دهید. در این مرحله آن را با کمی آب سرد مخلوط کرده و در تشت کوچکی بریزید. درون تشت نشسته و واژن و اطراف آن را با محلول به خوبی شستشو دهید.
دیگر خواص جفت بلوط
- سرماخوردگی
- کاهش تب
- ضد سرفه
- ضد اسهال
- درمان برونشیت
- تحریک اشتها
- بهبود هاضمه
- از بین بردن جوش های صورت
- سفت کننده پوست
- ضد لک است
- درد و تورم پوست، دهان، گلو، اندامهای تناسلی و ناحیه مقعدی
روش تهیه دمنوش جفت بلوط
میوه بلوط از گذشته های دور به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرد. برخی میوه خشک شده بلوط را آرد کرده و با گندم مخلوط می کنند. سپس از این آرد نان تهیه می کنند .
برای تهیه دمنوش می توان پوست میوه بلوط را بو داده و سپس از آن دمنوش تهیه کرد. در این روش، یک قاشق چای خوری از پودر آسیاب شده جفت بلوط را در یک لیوان آب جوش ریخته و اجازه می دهیم به خوبی دم بکشد.
عوارض جانبی مصرف جفت بلوط
مصرف این ماده در کنار خواص و فواید بسیاری که دارد می تواند با عوارضی نیز همراه باشد. به همین دلیل، توصیه می شود مصرف آن با مشورت پزشک متخصص در زمینه طب سنتی همراه باشد. در ادامه به مهم ترین عوارض مصرف جف بلوط می پردازیم.
اگر جفت بلوط به مدت ۳ تا ۴ روز برای درمان اسهال استفاده شود برای اغلب افراد می تواند ایمن باشد. مصرف بیشتر از این میزان می تواند عوارض جانبی جدی نظیر مشکلات معده، روده، آسیب های کبدی و کلیوی به همراه داشته باشد.
اگر این ترکیب برای ۲ تا ۳ هفته به صورت مستقیم روی پوست قرار گیرد برای اغلب افراد خطری به دنبال ندارد. اما، اگر روی پوست آسیب دیده قرار داده شود و یا در صورتی که بیش از ۲ تا ۳ هفته روی پوست استعمال شود، می تواند سبب بروز مشکلاتی شود.
در مورد عوارض استفاده از جفت بلوط در طول دوره ی بارداری و شیردهی بررسی های کافی صورت نگرفته و اطلاعات چندانی در دسترس نیست. از این رو، به زنان باردار و مادران شیره توصیه می شود از مصرف آن خودداری کنند.
به افرادی که مشکلات قلبی دارند توصیه می شود از آن استفاده نکنند.
در صورت داشتن مشکلات پوستی عمیق توصیه می شود از حمام کردن با جفت بلوط اجتناب شود.
افرادی که دچار شرایط عصبی هستند که منجر به تنگی عضلات شبانه یا هایپرتونیا می شود بهتر است از مصرف آن پرهیز کنند.
به افردای که دچار تب و یا عفونت هستند توصیه می شود در حمام از آن استفاده نکنند.
در صورت داشتن مشکلات کبدی یا کلیوی از مصرف جفت بلوط خودداری کنید. زیرا، این نگرانی وجود دارد که شرایط را بد تر کند.
مضرات جفت بلوط
جفت بلوط ترکیبی است که به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب همانطور که در مقاله توضیح داده شد خواص بسیاری دارد و برای درمان برخی از مشکلات خصوصا مشکلات گوارشی مفید است. این ترکیب را می توانید به صورت اینترنتی یا حضوری از عطاری ها تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهید. حتما این ترکیب را از مراکز معتبر تهیه کنید تا ضمن بهره مندی از خواص دچار عوارض ناخواسته نشوید.
جفت بلوط برای درمان معده درد، اسهال، بواسیر، بهبود پوست صورت، مشکلات دهان و دندان مفید است. همچنین این ترکیب برای درمان آرتریت، برونشیت و سرماخوردگی به شکل دمنوش مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب به صورت موضعی نیز برای درمان زخم های پوستی و اگزما ضماد شده و مورد استفاده قرار می گیرد. مانند هر ماده دیگری جفت بلوط نیز عوارض و مضراتی دارد که در صورت عدم استفاده صحیح رخ خواهد داد. بنابراین سعی کنید همواره از دستورالعمل مصرف پیروی کرده و از مصرف خودسرانه خودداری کنید.
———————————————————
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
