آشنایی با آویشن شیرازی
آویشن شیرازی با نام علمی Zataria bracteata Boiss، از گیاهان دارویی پرکاربرد است که سابقه استفاده از آن به هزاران سالپیش باز می گردد. این گیاه انواع متفاوتی دارد. تفاوت این گونه ها تنها در ظاهر، طعم و رنگ آن ها است. آویشن شیرازی منبعی غنیاز انواع ویتامین ها مانند ویتامین A، B، C و E، مواد معدنی و همورمون های گیاهی است. در ادامه با ماه خاتون همراه باشید.
گیاه آویشن شیرازی از خاصیت ضد قارچی، ضد باکتریایی، ضد التهابی، ضد عفونی کنندگی برخوردار بوده و به عنوان آنتی اکسیدانو آنتی بیوتیک قوی شناخته می شود.
استفاده از گیاه آویشن چه تاریخچه ای دارد؟
مصریان باستان از گیاه آویشن برای رفع بوی بد دهان استفاده می کردند. زنبور های عسل علاقه فراوانی به گل های آویشن دارند. ازاین رو، عسل تولید شده با عطر و طعم آویشن از محبوبیت بالایی برخوردار است. بر اساس مستندات تاریخی، از عطر گیاه آویشن درمراسم مذهبی استفاده می کردند. حضرت موسی، پیامبر دین یهود به عطر این گیاه علاقه فراوانی داشته و همیشه آن را باخود به همراهداشت. پزشکان یونانی از آویشن در درمان بیماری های عفونی مانند عفونت کبد، منژیت و اختلال های مغزی استفاده می کردند.
مشخصات ظاهری گیاه آویشن شیرازی چگونه است؟
آویشن شیرازی با نام علمی Zataria bracteata Boiss، گیاهی دارویی از راسته نعناسانان، تیره نعنائیان، سرده Zataria Bosis. و گونه Z. multiflora است.
این گیاه بوته ای دارای ساقه‌های منشعب و شاخه‌های متعدد نازک است. این شاخه ها پوست سفید و پوشیده از کرک دارند. برگ هایآویشن شیرازی کوچک، به شکل دایره و یا بیضی، با حاشیه صاف و بدون دم‌برگ است. در این گیاه، برگ های جوان گیاه پوشیده ازکرک و سفید و برگ های مسن بدون کرک است. برگ های گیاه از تعداد فراوانی غده ترشحی و گل‌آذین پوشیده شده است. گل آذین ازچرخه‌های متعدد بیضوی یا کروی، به صورت گروهی انبوه یا سنبله ای تشکیل شده است. گل‌های کوچک و سفید، به طول دو میلی‌متر،تخم مرغی درازچین و کرک دار هستند.
پراکندگی جغرافیایی آویشن شیرازی چگونه است؟
گیاه آویشن شیرازی بومی ایران است. این گیاه در استان های مختلف مانند اصفهان، لرستان (شهر های شهبازان و چم سنگر)،خوزستان (شهر های دزفول و بهبهان)، فارس (شهر های فیروز آباد، کوه سیوند، ارسنجان، طارم داراب، ارتفاعات مشرف به دریاچهمهارلو، کوه های مشرف به دریاچه بختگان)، بوشهر (شهر های بوشهر و اهرم)، کرمان (بین کرمان و زرند، علی‌آباد به طرف اسفندقه)،هرمزگان (۲۰ تا۳۰ کیلومتری شرق حاجی‌آباد، گهره، کوه‌های گنو، کوه هماگ از فارغان و تیدر، آبگرم گنو)، بلوچستان ( بین خاش وایرانشهر، شمال بزمان، تنگ سرحه، نیک شهر، دره رودخانه کاجو شمال قصر قند)، خراسان (جنوب ازبگو) و یزد (مهریز، خورمیز، بافق،غرب چاه ملک) دیده می شود.
مهم ترین ترکیبات شیمیایی آویشن شیرازی کدام است؟
ترکیبات بسیاری در این گیاه وجود دارد. از مهم ترین ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه، می توان به ترکیبات موجود در اسانس مانندتیمول، کارواکرول، لینالول، سیمن، تیمن و آلفا پی نن اشاره کرد.
۱ تا ۵/۲ درصد از اسانس گیاه در برگ های آن وجود دارد. مقدار تیمول موجود در این اسانس ۳۰ تا ۷۰ درصد و مقدار کاروکرول ۱۵ تا۳۰ درصد است. میزان این ترکیبات به شرایط محل کشت، زمان برداشت و سایر شرایط جغرافیایی، بستگی دارد.
فشار خون را کنترل می کند
این گیاه منبعی غنی از پتاسیم است. پتاسیم در کنترل فشار خون و ضربان قلب بسیار موثر است. از این رو، مصرف آویشن، فشارخون را به خوبی کنترل می کند. با مصرف دمنوش و چای آویشن می توان فشار خون را کنترل کرد.
در رفع اختلالات قاعدگی موثر است
این گیاه از خاصیت تسکین دهندگی برخوردار است. از این رو، می‌تواند در درمان اختلالات قاعدگی و تسکین دردهای قاعدگی موثرباشد. علاوه بر این، مصرف آویشن به درمان گرفتگی عضلات در دوران قاعدگی کمک می کند. خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی اینگیاه موجب می شود عفونت واژن را درمان کند.
مشکلات تنفسی را برطرف می کند
این گیاه از خاصیت آنتی سپتیک و آنتی بیوتیک برخوردار است. مصرف آویشن مشکلات تنفسی مانند برونشیت و سرفه را درمان میکند.
از گیاه آویشن می توان برای درمان گلودرد و سردرد استفاده کرد. علاوه بر این، این گیاه برای مقابله با عفونت‌های مجاری تنفسیفوق‌العاده است. ویژگی خلط آوری این گیاه موجب می شود در درمان گلودرد و سرماخوردگی بسیار موثر باشد.
مشکلات پوستی را درمان می کند
آویشن سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدان است. این ترکیبات تولید کلاژن را افزایش می دهند. کلاژن مانع از شل شدن و افتادگی پوستشده و روند پیری را کاهش می دهد. علاوه بر این در درخشندگی و زیبایی پوست بسیار موثر است.
این گیاه به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی، کمک فراوانی به درمان اگزما، خارش و خشکی پوست می کند. خاصیت ضد باکتریایی وضد قارچی گیاه آویشن مانع از التهابات پوستی می شود.
نحوه مصرف آویشن شیرازی چگونه است؟
گیاه آویشن شیرازی را می توان به صورت چای، دمنوش، جوشانده، عرق، ادویه، سس، کنسرو ماهی و غذاهای گوشتی مورد استفادهقرار داد. دارو های تهیه شده از آویشن اغلب به صورت شربت به بازار عرضه می شوند. علاوه بر این، از گیاه آویشن شیرازی در تهیهمحصولات بهداشتی نظیر خمیر دندان نیز استفاده می شود.
برای مصرف درمانی آویشن، معمولا سرشاخه های آویشن را در اوایل دوره گل دهی (اردیبهشت و خرداد) جمع آوری می کنند. پس ازجمع آوری، آن ها را خشک نموده و استفاده می کنند. علاوه بر مصارف درمانی در تهیه ادویه ها ، استفاده می نمایند.
روش تهیه چای آویشن شیرازی چگونه است؟
برای تهیه چای آویشن شیرازی یک قاشق غذاخوری از آن را همراه با ۲ لیوان آب جوش مخلوط کنید. اجازه دهید به مدت ده دقیقه بماندتا دم بکشد. بعد از ده دقیقه می‌توان چای آویشن را میل کرد.
مصرف چای آویشن در فصل زمستان می‌تواند به درمان زکام و سرماخوردگی کمک کند. علاوه بر این، از چای آویشن برای مقابله بابرونشیت، سیتوزین، تسکین گلودرد و ضعف بدن استفاده می شود.
عوارض جانبی آویشن شیرازی کدام است؟
با وجود خواص فراوانی که مصرف این گیاه به همراه دارد اما افراط در مصرف آن می تواند با بروز عوارض و مشکلات فراوانی همراهباشد. به همین دلیل توصیه می شود مصرف این گیاه و فراورده های آن با نظر و مشورت افراد متخصص در زمینه طب سنتی همراهباشد. در این قسمت به مهم ترین عوارض جانبی مصرف گیاه مورد می پردازیم.
- آویشن از خانواده نعناعیان است. در صورت داشتن آلرژی به گیاهان این خانواده، از مصرف آن پرهیز شود.
- می‌تواند تاثیر منفی روی هورمون غده هیپوفیز که تیروئید را تحریک میکند بگذارد. به این ترتیب موجب بروز تاثیراتمنفی روی تیروئید می‌شود.
- مصرف این گیاه درمان قاعدگی را تحریک میکند. از این رو، خطر سقط جنین در زنان را افزایش می دهد. به زنانباردار توصیه می شود از مصرف آن خودداری کنند.
- افرادی که حساسیت پوستی دارند ممکن است در صورت استفاده از روغن آویشن، موجب بروز التهابات پوستی شود.
- مصرف این گیاه برای کودکان زیر ۱۰ سال خطرناک است. توصیه می شود کودکان حتی از مصرف دهانشویهلیسترین که حاوی آویشن است اجتناب کنند مگر این که دندان پزشک تجویز کند.
- مصرف روغن آویشن در برخی افراد سبب بروز مشکلاتی مانند تشنج، ایست قلبی، تندی نفس و کما می شود.
آیا مصرف آویشن شیرازی تداخل دارویی دارد؟
مصرف این گیاه تداخلات دارویی چندانی ندارد. تا کنون دو مورد از تداخل دارویی این گیاه دارویی گزارش شده است.
- به افرادی که به بیماری آلبومینوری مبتلا هستند توصیه می شود از مصرف درمانی این گیاه خودداری کنند.
- بیمارانی که از مشکلات تیروئید رنج برده و از داروهای ضد تیروئید استفاده می‌کنند توصیه می شود از مصرف آنپرهیز کنند.
سخن پایانی
آویشن شیرازی با نام علمی Zataria bracteata Boiss، از گیاهان دارویی پرکاربرد است. این گیاه منبعی غنی از انواع ویتامین هامانند ویتامین A، B، C و E، مواد معدنی و همورمون های گیاهی است.
گیاه آویشن شیرازی از خاصیت ضد قارچی، ضد باکتریایی، ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی برخوردار بوده و به عنوان آنتیاکسیدان و آنتی بیوتیک قوی مورد استفاده قرار می گیرد.
——————————————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
